Op zijn eigen uitvaart is doodzieke Jan Troost erbij: 'Ongelooflijk mooi'

Tranen rond de kist, speeches over het leven van de dierbare, bloemen en kransen: het zijn vaste ingrediënten van een uitvaart, maar vandaag staan ze in de theaterzaal van cultureel centrum De Lindenberg in Nijmegen. Die zit bomvol mensen in rolstoelen, met hulphonden of hulpmiddelen als de kist de zaal wordt ingereden met daarachteraan Jan Troost, de aanstaande dode die zo graag bij zijn eigen afscheid wil zijn, dat hij een 'prematoriumparty' organiseerde. Een feest met al zijn dierbaren, met een lach en een traan, maar met vooral volop erkenning voor het werk dat Jan Troost verrichtte.

Burgemeester Bruls van Nijmegen, waar Jan Troost zijn actievoerende leven begon, zegt: "Jan is niet alleen een activist, maar ook een diplomaat. En dat zijn de gevaarlijkste, die krijgen dingen voor elkaar. Jan wist jaren geleden al de basis te leggen voor de norm die we nu hebben; dat mensen met een handicap overal aan mee kunnen doen." Hij onderscheidde de aanstaande dode daarvoor met de Zilveren Waalbrugspeld van de gemeente Nijmegen.

Illya Soffer, directeur van Ieder(in), de organisatie voor mensen met een beperking, zegt: "Jan, jij bent hét boegbeeld en de voorman geworden van de gehandicaptenstrijd. Jij hebt een cruciale rol gespeeld in heel veel veranderingen in bijvoorbeeld het VN-verdrag voor gelijke rechten en voor Artikel 1 (waarin discriminatie op basis van handicap is opgenomen, red)." De landelijke organisatie gaat vanaf nu elk jaar een Troost-lezing organiseren ter ere van Jan Troost.

Jan Troost begon ruim vijftig jaar geleden als tiener al met actievoeren voor gelijke toegang en gelijke rechten van mensen met een handicap. Hij zit zelf door osteogenesis imperfecta (broze bottenziekte) al bijna zijn hele leven in een rolstoel. Dat weerhield hem er niet van een landelijke bekendheid te worden die overleg voerde met premiers, ministers en bestuurders, in Nederland en ver daarbuiten.

Hij raakte daarmee velen blijkt in de vele toespraken. "Jij maakte mij zichtbaar", zegt Gerda Polman vanuit haar rolstoel. "Jan dacht alleen maar vanuit wat er wél kon, niet vanuit wat er niet kon." Onlangs werd bekend dat hij ongeneeslijk ziek is. Nu zo bewierookt worden doet hem zichtbaar veel. "Ik ben hier even heel stil van. Dat is zo ongelooflijk mooi."

Bij cultureel centrum De Lindenberg in Nijmegen heet het centrale plein nu het Troost-plein. Naar de man die in 1980 het centrum bezette om gelijke toegang af te dwingen.