Sport

Deze kenner stelt Vitesse-fans gerust: 'Club en GelreDome zijn tot elkaar veroordeeld'

Michael van de Kuit en Vitesse hebben elkaar nodig, zegt sporteconoom Ruud Koning.
Michael van de Kuit en Vitesse hebben elkaar nodig, zegt sporteconoom Ruud Koning. © ANP (beeldbewerking Omroep Gelderland)
ARNHEM - Vitesse en vastgoedbedrijf Nedstede liggen al langere tijd in de clinch over de huur van stadion GelreDome. Een akkoord tussen de twee partijen lijkt ver weg, maar zal er uiteindelijk wel komen. Dat verwacht bijzonder hoogleraar sporteconomie Ruud Koning. "Het was niet slim hier een straatgevecht van te maken."
Vitesse voetbalt nu 25 jaar in GelreDome. Het idee voor het fonkelnieuwe, multifunctionele stadion in Arnhem ontspringt aan de geest van toenmalig voorzitter Karel Aalbers. Hij heeft grote plannen en ziet GelreDome als voetbaltempel en evenemententheater in één.
De club wordt zelf nooit eigenaar van het stadion: bij de start zijn dat de aandeelhouders en in 2003 koopt de gemeente Arnhem de thuishaven, wanneer het Vitesse redt. Drie jaar later verkoopt Arnhem het stadion aan projectontwikkelaar Eurocommerce, die in 2012 failliet gaat. GelreDome komt dan in handen van het Amerikaanse Live Nation en later in handen van FGH Bank, die op zijn beurt opgaat in de Rabobank. In 2018 koopt Michael van de Kuit met zijn bedrijf Nedstede de thuishaven.

Met stomheid geslagen

Twee weken nadat de aankoop rond is, krijgt Van de Kuit een brief van Vitesse. De club deelt hem mee dat het de huur per 30 september 2023 opzegt. Vitesse vindt de huursom van 2,15 miljoen euro per seizoen te hoog en wil met de opzegging voorkomen dat het nog twintig jaar vastzit aan dat bedrag.
De club gokt erop dat het toch wel kan blijven voetballen in GelreDome, want Vitesse meent recht te hebben op een eeuwigdurend speelrecht. De club stelt voor dat de huursom zakt naar 500.000 euro per seizoen. Van de Kuit is met stomheid geslagen en gaat niet akkoord.

Vrede is ver weg

Sindsdien vechten beide partijen elkaar de tent uit, met onlangs nog een kort geding tot gevolg. De vrede is ver te zoeken, terwijl Vitesse en Nedstede elkaar juist nodig hebben, zegt hoogleraar sporteconomie Ruud Koning. "Een verlaging van de huursom van ruim 2 miljoen euro naar 500.000 euro is voor een verhuurder een enorme stap terug. Maar GelreDome heeft maar één vaste bespeler van het voetbalveld. Wil je als eigenaar meer dan 500.000 euro per jaar verdienen aan het stadion, zul je echt moeten innoveren."
Vanuit Vitesse-perspectief is de zaak vergelijkbaar. Als Vitesse bij zijn standpunt blijft, creëert de club een probleem voor zichzelf. "De club heeft maar één stadion tot de beschikking. Waar wil het zijn wedstrijden anders gaan spelen, dan?", vraagt Koning zich af. "Je kunt als club wel zeggen: ik verbrand mijn schepen achter me, maar of het nu verstandig was de huur op te zeggen zonder nieuwe afspraken te maken? Ze hebben het zichzelf lastig gemaakt. Het is nu een straatgevecht geworden en dat was niet handig."

GelreDome is méér dan voetbal. Volgens de exploitatievergunning is er in GelreDome ook ruimte voor onder meer 24 concerten per jaar, twee nachtelijke dance-evenementen per jaar en 6 zogenoemde 'uitzonderlijke evenementen' per jaar, zoals de Monster Jam.

In de vergunning staat ook precies hoeveel geluid die evenementen mogen veroorzaken. Een dancefestijn mag 's nachts buiten bijvoorbeeld niet harder klinken dan ongeveer 80 decibel. Om te bekijken of het geluid binnen de perken blijft, zijn tussen 2009 en 2011 in totaal zes experimentele nachtevenementen gehouden, zoals Qlimax en HardBass. GelreDome moeten omwonenden uiterlijk binnen vier weken op de hoogte stellen van nachtelijke feesten, bijvoorbeeld door een publicatie in de Arnhemse Koerier.

'Er zijn nauwelijks alternatieven'

Vitesse en Nedstede moeten er dus uit zien te komen, zegt Koning. Hij denkt dat dat linksom of rechtsom ook daadwerkelijk zal gebeuren. "Voor beide partijen zijn er nauwelijks alternatieven. Ik ben benieuwd welke partij Van de Kuit aan zich denkt te kunnen binden als Vitesse vertrekt. Dan kom je uit bij een American Football-team dat nieuw wordt opgericht, ofzo. Ik zie geen alternatieven die voorhanden zijn."
De statistieken onderschrijven Konings uitspraken. De Exploitatiemaatschappij GelreDome heeft op dit moment geen waslijst aan geïnteresseerden om het stadion met regelmaat te huren. De zo geroemde multifunctionaliteit van de voetbal- en entertainmenttempel is slechts ten dele bewaarheid. In 2022 werd het stadion 30 keer afgehuurd voor een evenement: in 25 van die 30 gevallen was het omdat Vitesse een thuiswedstrijd speelde. De overige evenementen waren concerten van Elton John, The Eagles en Lady Gaga en het tweedaagse spektakel Monster Jam.
Dit kalenderjaar is Vitesse voor de exploitatiemaatschappij opnieuw huurder nummer één. Voor de rest van het jaar staan er tien evenementen op de rol: vier concerten van Snollebollekes, één van Burna Boy en drie van The Streamers. In de laatste maanden worden dan nog Qlimax en het Mega Piraten Festijn in Arnhem gehouden. In een scenario waarbij Vitesse wegvalt als huurder, blijven er heel wat zaterdagen en zondagen onopgevuld.
Op 30 september loopt het huurcontract tussen Vitesse en GelreDome af. Koning denkt dat er voor die tijd wel witte rook zal komen. "De club heeft er baat bij, de stadioneigenaar ook: eigenlijk zijn Vitesse en GelreDome tot elkaar veroordeeld. Maar Vitesse zal per jaar waarschijnlijk een hoger bedrag moeten betalen dan ze willen."