Ongelukken door harde muziek? Een verbod op oortjes komt er niet zo snel

Moderne audioapparatuur is steeds vaker 'noise cancelling'. Al het geluid in de omgeving wordt gedempt voor de beste geluidskwaliteit. Dit zorgt er mede voor dat buiten sporten met harde muziek niet zonder risico is. Dat blijkt ook uit het verhaal van atlete Floor Doornwaard uit Heerde. Zij werd tijdens haar hardlooptraining geschept door een auto die ze niet hoorde aankomen en waarschuwde gisteren andere weggebruikers op onze site. Het is Floor overkomen, maar is zij daarmee een van de velen? Of juist niet?

Lang verhaal kort: we weten het niet. We hebben het verschillende instanties gevraagd: van Veilig Verkeer Nederland (VVN), de Fietsersbond, de politie, Vereniging Verkeersslachtoffers, de Atletiekunie tot de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). We kregen telkens min of meer hetzelfde antwoord. Het wordt niet geregistreerd of bijgehouden. Hoe zit dat?

"Ont systeem is er niet geschikt voor", vertelt een woordvoerder van de politie. "Daarbij spelen bij een ongeluk veel meer facetten een rol. Het is niet met zekerheid te zeggen dat een koptelefoon met harde muziek de oorzaak is."

Veilig Verkeer Nederland bevestigt dat. "Alcohol, afleiding of te hard rijden kunnen ook een oorzaak zijn", zegt woordvoerder Rob Stomphorst. "Daarbij wordt de politie niet betrokken bij kleine ongevallen waar het letsel meevalt. Bij Veilig Verkeer Nederland zien we bovendien dat een groot deel van de dodelijke verkeersslachtoffers onder fietsers vooral ouderen zijn." Die groep maakt doorgaans niet massaal gebruik van noise cancelling oordopjes.

Bij belangenverenigingen is er dan ook meer aandacht voor de problemen van deze ouderen. "Wij zetten ons volledig in voor een helmplicht voor 60-plussers", zegt een woordvoerder van de Vereniging Verkeersslachtoffers. "Bij die groep gaat het gehoor en het zicht achteruit, terwijl de e-bikes steeds sneller gaan. Hoewel dat onze prioriteit is, benadrukken we wel dat het onverstandig is om te gaan fietsen of hardlopen met harde muziek."

Een verbod voor oortjes en koptelefoons in het verkeer, zoals in Frankrijk, ziet Rob Stomphorst van VVN dan ook niet snel gebeuren. "Beleid komt voort uit goede registratie, en dat is er nog niet. Daarbij is het visuele aspect altijd nog veel belangrijker dan het audio-aspect. Je moet vooral opletten met je ogen en je niet laten afleiden. Desondanks adviseren we om jezelf niet met harde muziek af te sluiten van het verkeer."

Traumachirurg Martin Eversdijk kan niet zeggen of hij een toename ziet van patiënten die gewond zijn geraakt na een ongeval door het gebruik van koptelefoons. Wel drukt hij weggebruikers op het hart om niet alleen het zicht maar ook het gehoor goed te gebruiken in het verkeer. In een verbod gelooft hij desondanks niet. "Het is niet te handhaven voor de politie. Als iemand een capuchon op heeft, kun je al niet meer zien of hij of zij oortjes in heeft. Daarbij zie je ook nog steeds veel mensen hun smartphone gebruiken tijdens het fietsen, terwijl dat toch verboden is."

In dat kader heeft Stomphorst nog de nodige tips voor weggebruikers.

"Zet de muziek niet te hard en gebruik één oortje in plaats van twee. Nieuwere oordopjes gaan dan automatisch in 'mono'. Hardlopers die graag in het cadans van muziek lopen, raden we aan eens te kijken naar 'bone conduction headphones'. Deze koptelefoons plaats je boven je oor, waardoor je de muziek via je botten hoort. Het geluid is iets minder qua kwaliteit, maar het ritme komt wel heel goed binnen."

Hoe groot het probleem is en of een verbod er ooit komt, is nu niet te zeggen. Maar er zijn in ieder geval vele manieren om tijdens het sporten of reizen veilig naar je favoriete muziek, podcast of natuurlijk Radio Gelderland te luisteren.