Hergebruik kankermedicijnen goed voor milieu en portemonnee

Medicijnen tegen kanker in pilvorm worden door patiënten niet altijd opgemaakt. De medicijnen zijn meestal duur en belastend voor het milieu, zowel bij de productie als de (afval)verwerking. Lisa-Marie Smale van het Radboudumc onderzocht in haar promotieonderzoek of deze ongebruikte medicijnen kunnen worden verzameld en opnieuw zijn uit te geven. Leidt zo’n aanpak uiteindelijk ook tot een lagere milieubelasting en minder kosten?

Bij de heruitgifte van de medicijnen moet de kwaliteit worden gegarandeerd. Daarom werden de medicijnen in dit onderzoek afzonderlijk verpakt en voorzien van een sensor, die registreert of ingeleverde medicijnen binnen de vereiste temperatuur zijn bewaard. Smale: “Zijn verpakking, temperatuur en houdbaarheidsdatum in orde, dan kunnen de ingeleverde medicijnen opnieuw worden uitgegeven.”

Deze procedure is twee jaar lang onderzocht in samenwerking met onder meer de apotheek van het Radboudumc, Ruim duizend patiënten die thuis medicijnen tegen kanker slikten deden in die periode mee aan het onderzoek.

De resultaten, gepubliceerd in het vakblad JAMA Oncology, zien er veelbelovend uit. De investering in de methode, zoals de verpakking met temperatuursensor, bedraagt 37 euro per patiënt per jaar. Daar staat een besparing tegenover van 613 euro.

Jaarlijks levert dat per patiënt een netto besparing op van 576 euro. Smale: “In Nederland kunnen we met deze heruitgifte van medicijnen jaarlijks tussen de 20 tot 50 miljoen euro besparen.”

Van alle verspilde medicijnverpakkingen kan twee derde opnieuw worden uitgegeven. Projectleider Charlotte Bekker van het Radboudumc vertelt: “Heruitgifte mag alleen in het kader van een wetenschappelijke studie wegens Europese regels. We hopen dat de aanpak uiteindelijk landelijk kan worden gebruikt, én voor andere medicijnen.”

“Deze aanpak is kostenbesparend voor dure geneesmiddelen”, zegt Smale, ”maar uiteindelijk zijn er ook andere factoren die je wilt meewegen, zoals duurzaamheid of sociale impact. Denk aan de milieubelasting die je kunt verminderen door medicijnen niet te vernietigen maar opnieuw te verstrekken; ook kan dit voordelig zijn voor medicijnen waar een tekort aan is.”