Van Bunker tot Buitenhuis: dit is de geschiedenis van Diogenes

De bunker is niet open voor publiek, maar vandaag mag Omroep Gelderland naar binnen met gids Hans Jungerius. Eenmaal binnen ziet het er zo uit als je zou verwachten in een bunker. Donker, met zware ijzeren deuren en om iedere bocht weer een volgende gang. Een doolhof, waar oriënteren lastig is.

Na een paar gangen, bochten en deuren komen we uit bij een grote trap. Dit was vroeger de hoofdingang. Hier kwamen de Blitzmädel de bunker in om vervolgens naar de grote zaal te gaan. Vanuit daar werd de luchtverdediging van een deel van het Duitse Rijk gecoördineerd.

Midden in de zaal hing een grote transparante kaart van twaalf bij negen meter, met daarop België, Nederland en het Ruhrgebied. De Blitzmädel zaten aan de ene kant op een tribune. Zodra er geallieerde vliegtuigen werden gespot, kregen zij via een koptelefoon de coördinaten door. Met een soort schijnwerper schenen ze dan naar de locatie op de kaart. Aan de andere kant van de kaart zaten Duitse officieren, die vervolgens piloten de instructie gaven de geallieerde vliegtuigen te onderscheppen.

Dit systeem was hypermodern en zeer effectief. Ter vergelijk, de Britten schoven houten vliegtuigjes over een papieren kaart.

Uiteindelijk heeft de bunker maar tien maanden gefunctioneerd. Op de tweede dag van operatie Market Garden in september 1944 hebben de Duitsers 8 vliegtuigbommen tot ontploffing gebracht in het complex. Daarmee raakte de inventaris zwaar beschadigd, maar de bunker zelf nauwelijks. De Blitzmädel vertrokken naar Duisburg en de Diogenes bleef leeg achter in de bossen bij Arnhem.

Na de oorlog is het gebouw in gebruik geweest als munitiedepot. Daarna zette de Rijksarchiefdienst er 33 kilometer aan stellingkasten in en toen ook die weer vertrokken was het opslag voor het Openluchtmuseum.

Op dit moment wordt er nagedacht over een nieuwe bestemming voor dit imposante complex aan de Koningsweg in Arnhem.