Zo kwam de Radboud Universiteit in Nijmegen terecht

Tegenwoordig is de Radboud Universiteit Nijmegen één van de grootste onderwijsinstellingen van Nederland met bijna 25.000 studenten. De universiteit viert haar eeuwfeest vandaag met een eucharistieviering in de Molenstraatkerk en een academische zitting waar ook koning Willem- Alexander bij aanwezig is. Donderdag begint het Arts & Science Festival op de campus dat drie dagen duurt.

Ook honderd jaar geleden was de eucharistieviering een belangrijk onderdeel van de festiviteiten. De katholieke gemeenschap had lang gestreden voor een eigen universiteit. In 1905 richtten de Nederlandse bisschoppen de Sint-Radboudstichting op. Zij wilden een eigen universiteit, omdat katholieken ondervertegenwoordigd waren in het openbaar bestuur, de advocatuur en de medische sector. De stichting is vernoemd naar de Sint-Radboud, de beschermheilige van de rooms-katholieke wetenschapsbeoefening. Radboud was rond het jaar 900 de bisschop van Utrecht. Hij hield zich tijdens zijn leven veel bezig met studie en wetenschap.

Verschillende steden waren honderd jaar geleden in de race om de katholieke universiteit binnen te halen. Ook Maastricht, Tilburg en Den Bosch voerden een actieve campagne. Uiteindelijk trok Nijmegen aan het langste eind. “De geografische ligging was één van de doorslaggevende factoren,” vertelt Jan Brabers. Hij deed onderzoek naar de geschiedenis van de Radboud Universiteit. “De bisschoppen vonden dat de katholieke universiteit een nationale instelling moest worden. Ze kozen voor Nijmegen, omdat de stad precies op de grens ligt van het katholieke zuiden en het protestantse noorden van Nederland. Het is qua sfeer ook de noordelijkste stad van het zuiden en de zuidelijkste stad van het noorden. Nijmegen werd gezien als de navel van het land.”

De Nijmeegse gemeenteraad was enorm verdeeld over de komst van de katholieke universiteit. Zestien katholieke raadsleden stemden voor en vijftien niet-katholieke raadsleden stemden tegen. Uiteindelijk gaf de universiteit een grote impuls aan de stad Nijmegen, vertelt Brabers. “Na de Tweede Wereldoorlog groeide de Katholieke Universiteit enorm. Dat zie je ook terug in het inwoneraantal van de stad. Rond het jaar 2000 is berekend hoeveel inwoners Nijmegen zou hebben zonder de universiteit. De conclusie was dat het inwoneraantal dan ongeveer éénderde minder zou zijn.”