OM compenseert slachtoffers afpersingszaak na blunder

Door de blunder van het OM in 2019 kwamen gegevens van tientallen werknemers van De Groot in een strafdossier terecht. De fruithandel overhandigde de personeelslijsten aan politie en OM omwille van het onderzoek. Het OM erkende de blunder destijds en moet nu dus schadevergoeding betalen.

Het nieuws over de compensatie staat in een nieuw boek over de zaak van misdaadjournalist Yelle Tieleman, De Hedelse afpersingszaak.

Met gemak zou het een scenario kunnen zijn voor een spannende Hollywoodfilm: de gewelddadige afpersing van fruithandel De Groot. Na de vondst van zo'n 400 kilo cocaïne tussen een lading bananen uit Zuid-Amerika leeft de Bommelerwaard een tijdlang in angst. Een film is er nog niet, maar journalist Tieleman heeft de impact van deze georganiseerde misdaad wel gevangen in een boek én podcast.

Een anoniem sms’je waarin 1,2 miljoen euro wordt geëist van fruithandel de Groot voor de geleden schade, een undercoveractie van justitie, een uitgelekte adressenlijst door het OM en twintig aanslagen in de Bommelerwaard op willekeurige medewerkers van het fruitbedrijf. “Hier moest gewoon een boek over komen”, aldus Tieleman.

In zijn boek De Hedelse afpersingszaak laat de misdaadjournalist van Follow the Money zien hoe de georganiseerde misdaad steeds meer de bovenwereld raakt. “Het begint in januari 2020 in Kerkdriel wanneer er een handgranaat bij een appartementencomplex wordt neergelegd”, stelt Tieleman. “In die zomer vindt er een hele reeks aanslagen plaats en in november van dat jaar brandt een woning in Hedel volledig af.”

Daarna lijkt het geweld te stoppen, maar laait het toch weer op. Tieleman: “Woningen worden beschoten, maar soms worden ook de ‘verkeerde’ woningen geraakt omdat de aanslagplegers zich vergissen. Dus dat betekent dat in principe iedereen het slachtoffer kan worden. Die angst en onzekerheid heeft hier lang geleefd.”

Die angst is volgens de misdaadjournalist mede toe te schrijven aan het handelen van de overheid. “Onze overheid is zwak wat betreft de bescherming van mensen die bij dit soort zaken betrokken raken. Het is heel moeilijk om die mensen veiligheid te bieden. Daarnaast is er een verstikkende rol van corruptie waardoor je eigenlijk zo sterk bent als je zwakste schakel. Als blijkt dat het heel makkelijk is om aan adresgegevens te komen via een corrupt contact dan ben je eigenlijk kansloos.”

Tieleman vindt het bizar om te zien hoe jong de verdachten zijn. “Ze voldoen lang niet altijd aan het clichébeeld van 'kansloze jongeren die de snelste weg naar geld zoeken'. Het zijn soms juist jongens die een carrière als profvoetballer in het verschiet hadden. Jongens die een goede opleiding hadden. Maar door de verkeerde afslag te nemen zijn ze in het criminele circuit terechtgekomen. En het is heel moeilijk daar weer uit te komen.”

Omroep Gelderland maakte een documentaire over de afpersingszaak. Bekijk die hieronder.