Gelderse Vallei
Terrormier blijkt niet te stoppen in Wageningen
19 september, 19:15 • 4 minuten leestijd
WAGENINGEN - 'In oorlog met de mier': zo beschrijft een bewoner van de Roghorst in Wageningen zijn strijd tegen de duizenden kleine kruipertjes in zijn tuin. De insecten laten tegels verzakken, ze vreten planten aan en zorgen ervoor dat het onmogelijk is om nog rustig in de tuin te zitten. "Als we de was ophangen, doen we dichte schoenen en een lange broek aan, anders worden we gebeten", vertelt zijn buurvrouw Anneloes Langeveld.
Steeds meer exotische mieren vestigen zich in Nederland. Via potplanten uit Zuid-Europa liften ze mee naar tuincentra. Het mediterraan draaigatje, een mier die hier van nature niet voorkomt, zorgt in Wageningen al tien jaar voor overlast. In de toekomst kan dit kleine zwarte kruipertje ook in natuurgebieden toeslaan, zegt bioloog Jinze Noordijk van EIS Kenniscentrum Insecten.
Zo terroriseren mieren deze Wageningse woonwijk:
Terrormieren teisteren Wageningse woonwijk
Bedreiging voor natuur
"Er zijn altijd mensen die tuinafval dumpen in natuurgebieden of in bermen. Hoe meer kolonies we in de stad hebben, hoe groter de kans is dat ze verplaatst worden naar duingebieden of heidegebieden", zegt Noordijk, die denkt dat het mediterraan draaigatje daar ook zou kunnen overleven. "Maar de inheemse mier past er dan niet meer tussen, want het mediterraan draaigatje neemt dan alles over."
Op dat moment wordt het niet alleen een last voor de mens, maar ook een bedreiging voor andere soorten die hier wel van nature thuishoren, denkt Noordijk. "Die zouden er heel veel last van kunnen hebben, want ze zijn voedselconcurrenten, terwijl de Nederlandse wegmier bijvoorbeeld heel belangrijk is voor onze ecosystemen."
Exotische mier
Het mediterraan draaigatje is één van de veertig exotische mierensoorten die anno 2023 in ons land voorkomt. Ze leven in zogenoemde superkolonies. Shanmugam Thiyagarajan, docent aan de Wageningen Universiteit, woont er middenin.
Een paar jaar geleden kreeg Thiyagarajan in de winter de sleutel van zijn nieuwe woning. Geen mier te bekennen. Toen de eerste zomerdag aanbrak, wist hij niet wat hij meemaakte. Bij iedere stap die hij in z'n tuin zette, werd hij overspoeld door agressieve mieren die z'n schoenen en broekspijpen in kropen. "Ze bijten en draaien dan hun achterlijf, om op die plek gif te spuiten. Vandaar de naam draaigatje", legt Noordijk uit.
Pogingen tot bestrijding
De zwarte beestjes marcheren in grote groepen tuinen en huizen binnen, op zoek naar wat lekkers. Aan bestrijding wordt gedaan, maar bewoners van de Roghorst zien geen effect. De gemeente Wageningen zegt jaarlijks vijf tot tien meldingen binnen te krijgen over het draaigatje. "We krijgen hier over het algemeen weinig meldingen over."
Buurtbewoners zeggen dat zij wel degelijk aan de bel trekken als de mieren weer hun huizen terroriseren. "De mate van overlast is lastig te bepalen, omdat iedereen deze anders ervaart", zegt de gemeente. Op dit moment bestrijdt het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) de mieren handmatig door aaltjes te injecteren. Dat doet het KAD in opdracht van de gemeente.
"Tijdelijk wordt de druk van de mieren een beetje verlaagd, maar de kolonie is nog steeds even groot", zegt Noordijk. Hij pleit voor meer onderzoek. "En alles wat je op één plek doet of tijdelijk doet, is weggegooid geld. Dus het is heel belangrijk dat het gemeente het voortouw neemt en met een goed, strak plan komt. Maar dat kost jaren, en veel geld. Maar alleen dan kun je zo'n kolonie eronder krijgen."
Superkolonie
Ondertussen houdt het kleine beestje de inwoners dag en nacht bezig. "We proberen wel enigszins verantwoord spul te gebruiken, maar bij ons zitten ze ook binnen, dat is het ergste", vertelt Anneloes Langeveld. "Achter hebben we alles dichtgepurd en gekit en later dit jaar wordt onze pui vervangen. Dan hopen we dat binnen het probleem minder wordt."
Ze wil nog wel benadrukken dat niet alle mieren problemen geven. "Van gewone mieren heb je geen last. Die zijn ook heel nuttig, maar deze is gewoon héél vervelend."
Dit verhaal is gemaakt in het kader van Expeditie Nederland, iedere maandagavond om 18.30 uur te zien op NPO2. In deze aflevering ging het over invasieve soorten.
