Dichttimmeren wereldberoemd pand roept vragen op: ‘Gooi het plat!’

Gesneuvelde ruiten en betonrot laten niets over van het ooit glorieuze pand aan de Prins Willem-Alexanderlaan. Sinds Centraal Beheer in 2013 uit 'de Rots' vertrok, verloedert het zienderogen. Verschillende plannen om het reusachtige gebouw, naar het wereldberoemde ontwerp van architect Herman Hertzberger, te herontwikkelen kwamen niet van de grond.

Intussen stapelen de incidenten en klachten van overlast zich op. Vorige week stond de bovenste etage van het gebouw nog in brand. De politie en brandweer sluiten brandstichting niet uit.

“Het pand trekt veel jongeren aan. Die staan te schreeuwen op het dak”, zegt een buurtbewoner die per brief zijn zorgen uitte bij de gemeente en liever anoniem blijft. ”Het is wachten tot er wat gebeurt. Het is gevaarlijk binnen.”

Binnenstadmanager Tom Brands luidde afgelopen zomer de noodklok. Hij vreest voor de veiligheid van de nieuwsgierige jongeren die het pand betreden. “Door de aanwezigheid van asbest, glasscherven, de aanwezigheid van dak- en thuislozen en drugsverslaafden, brandstichting en instabiele constructies zijn er beslist risico’s”, waarschuwde hij op sociale media.

De eigenaar, projectontwikkelaar Certitudo Capital, plaatste anderhalf jaar geleden steviger hekwerk met prikkeldraad, cameratoezicht en beveiliging. De overlast nam af, maar nadat een deel van het pand (het zogenoemde atriumgebouw) eerder dit jaar werd gesloopt, verdween de beveiliging en het cameratoezicht.

“Het hek staat het merendeel van de tijd gewoon open. Wanneer dit wordt dichtgemaakt, is het een uur later alweer vernield en geopend”, zag de gebiedsmanager. Dat merkte ook de Apeldoornse inwoonster Marjan de Jong: “Je ziet jongelui door de hekken gaan. Rondkijken, zo van: ziet niemand me? En dan stiekem naar binnen. Zwervers nemen dagelijks metalen platen en balken mee achter op hun fiets. Die gooien ze eerst naar beneden. Levensgevaarlijk. Maar de politie kan niks doen, want de eigenaar is verantwoordelijk en niet de gemeente.”

De gemeente besluit nu toch in te grijpen. Nadat gesprekken met de eigenaar van het pand niet leidden tot een oplossing, worden metalen platen gemonteerd. Ook komen er camera’s en wordt het terrein afgezet met prikkeldraad en hekken. De kosten zijn voor Certitudo Capital.

Tot opluchting van omwonenden, al zetten sommigen wel vraagtekens bij deze actie. “De vorige keer werd het ook goed dichtgezet, en toch wisten ze binnen te komen. Ze hoeven maar één gaatje te vinden“, zegt een buurtbewoner. Marjan de Jong is het daarmee eens: “De uitdaging voor de jongelui blijft. Zeker als het kouder wordt, zullen zwervers het ook een heerlijk pand vinden.”

Anderen vinden de oplossing van de gemeente onzinnig, zo blijkt uit reacties op sociale media. “Dichttimmeren kost een hoop tijd en extra geld. Gooi het plat! Dit is dubbel werk. En daarbij: ze krijgen het wel weer open”, schrijft Danielle Nieuwenhuizen.

De Rots is een gemeentelijk monument en wordt wereldwijd bewonderd vanwege het iconische ontwerp. Maar platgooien en nieuwe appartementen bouwen, is wat meer Apeldoorners het liefst zouden zien: “Ik zou zeggen: de sloopkogel erdoor”, zegt Majanka van der Lee van Zeist, die nog in het pand heeft gewerkt. “Dit is toch geen gezicht zo. Schandalig dat de eigenaar niks doet.” Een man die zijn hondje uitlaat langs het gebouw verzucht: “Hier zouden prachtige appartementen kunnen staan. Maar het duurt allemaal zó lang!”

Eigenaar Certitudo Capital wil nu niet reageren. Eerder dit jaar liet de vastgoedontwikkelaar weten dat het stedenbouwkundig plan voor 80 procent klaar is. Volgens het laatste ontwerp staan er 650 woningen gepland. “Maar we gaan niet ontwikkelen als een project niet winstgevend is. In de tijd dat we Hertzberger Park aankochten zag de vastgoedmarkt er heel anders uit. De bouwkosten zijn gestegen, er zijn onzekerheden rondom de regelgeving van huurwoningen en de impact van rentestijging is gigantisch”, aldus een woordvoerder.

Bij verkoop of een mogelijk faillissement van het vastgoedbedrijf, krijgt de gemeente Apeldoorn ‘de Rots’ als eerste aangeboden. Dat dwong het stadsbestuur afgelopen voorjaar af met de ‘Wet voorkeursrecht gemeenten’.