Roelof zit al achttien jaar tegen zijn zin in een huurwoning

"Ik ben al sinds 2005 aan het wachten", zegt Roelof in zijn huurwoning in Neede. "Ik wil wat ze mij afgepakt hebben weer terug." Roelof is een 'spijtoptant', iemand die graag terug wil naar een woonwagenkamp maar inmiddels in een huis woont.

Het wonen op een woonwagenkamp zit in zijn bloed. "Het went nooit, wonen in een huis", benadrukt hij. Roelof somt de pijnpunten een voor een op. "Je bent je vrijheid kwijt, je moet je aanpassen, je kan niets voor de deur zetten. Dan krijg je ruzie met de buren. En terecht. Die mensen willen natuurlijk niet tegen een vrachtwagen met oud ijzer aankijken, of een caravan."

Hij verwijt de gemeente dat hij niet eens weet of hij op een wachtlijst staat, en zo ja op welke plek. "Bij gemeenten zitten mensen en die maken uit hoe jij moet leven. En daar kan je het mee eens zijn, of niet. Je moet leven volgens hun regels."

In 2018 heeft de landelijke overheid aan alle gemeenten de opdracht gegeven om te onderzoeken of er behoefte is aan extra woonwagenstandplaatsen. Als die er is, moet de gemeente binnen afzienbare tijd een standplaats aanbieden. Aanleiding hiervoor is het jarenlange uitsterfbeleid dat is gevoerd door gemeenten. Kwam er een standplaats vrij, dan werd deze opgeheven. Daardoor zijn in Nederland door de jaren heen duizenden standplaatsen verdwenen. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens was er daardoor sprake van discriminatie op basis van ras.

Wethouder Arjen van Gijssel zegt dat de behoefte van Roelof wel degelijk in beeld is, al heeft de gemeente Berkelland, waar Neede onder valt, nog geen toewijzingsbeleid. “Dat hopen we nog dit jaar vast te stellen." Roelof staat samen met elf andere huishoudens op een wachtlijst die de gemeente sinds 2021 hanteert. "We proberen extra plekken te realiseren. Onze inzet is om van drie naar zeven plekken te gaan."

Wanneer Roelof een standplaats kan verwachten, is nog niet duidelijk. De situatie voelt uitzichtloos, zegt hij. "Ook wij hebben rechten. Ik wil gewoon een stukkie grond terug waar ik mijn wagen op kan zetten."

Ook woonwagenbewoners die wel op een kamp wonen merken dat er enorme wachtlijsten zijn voor extra plekken. Generaties blijven noodgedwongen bij elkaar in huis wonen, zegt woonwagenbewoner Lenie Gerrits. "De behoefte aan nieuwe plekken is heel groot. Ik ken mensen die al dertig jaar wachten."

Lenie woont samen met Brigitte Gerrits op het kamp aan de Bethaniënstraat in Arnhem. Brigitte: "Je wordt er wanhopig en wantrouwig van. De gemeente en woningcorporatie hebben ons in de steek gelaten. Als je ze nodig hebt en wat wil vragen krijg je geen antwoord."

Voor de locatie waar Lenie en Brigitte wonen liggen plannen voor zes extra woonwagenplekken. "Maar wij geloven er niet meer in. We worden allemaal apart bevraagd en moeten er zelf uitkomen wie de plekken krijgt. We worden tegen elkaar uitgespeeld", stelt Brigitte.

Een woordvoerder van de gemeente Arnhem zegt dat er voor vragen een speciale contactpersoon is aangesteld. Algemene informatie verstrekt de gemeente steeds per mail of brief aan alle bewoners, zegt de woordvoerder. "We hebben ervoor gekozen om ook individuele gesprekken te voeren. Het doel hierbij is juist om met zoveel mogelijk verschillende belangen rekeningen te kunnen houden."

Woningstichting Volkshuisvesting laat weten dat de situatie aan de Bethaniënstraat 'complex' is. "Het is voor ons van belang dat er bij betrokkenen overeenstemming is over hoe de herinrichting en verdeling eruit komt te zien voor we over kunnen gaan tot daadwerkelijke realisatie van nieuwe plekken."