Stedendriehoek

Zorgen bij ondernemers, mag hun voertuig de binnenstad nog in?

Marktkoopman Adri Kros met zijn voertuigen.
Marktkoopman Adri Kros met zijn voertuigen. © Omroep Gelderland
APELDOORN - Ondernemers die gebruik maken van bestel- en vrachtwagens, zien de datum 1 januari 2025 als een donkere wolk aankomen. Vanaf dan mogen hun diesel- of benzinevoertuigen meerdere Gelderse binnensteden niet meer in. “Ik denk dat ik mijn zaak moet stoppen”, vreest een zelfstandige.
En een elektrische bus kopen? “Belachelijk. Die auto’s zijn drie keer zo duur”, meent marktkoopman Adri Kros. Al zo’n 80 jaar staat zijn groente- en fruitkraam wekelijks op de markt in Apeldoorn. Op- en afbreken gebeurt met twee dieselwagens: een vrachtwagen en bestelbus van drie jaar oud.
Vanaf 2025 zijn z’n wagens niet meer welkom in de binnenstad. Het vinden van een alternatief drijft Adri tot wanhoop: “Een elektrische auto kan mijn aanhanger niet trekken. Dan moet ik toch iets anders verzinnen”.

De zogenoemde zero-emissiezones worden ingesteld in 29 gemeenten. In Gelderland betreft het de binnensteden van Apeldoorn, Arnhem, Ede en Nijmegen. Die laatste sluit ook Hof van Holland en Heijendaal af van uitstotende bestel- en vrachtwagens.

De invoering gebeurt in fases. Afhankelijk van het type brandstof zijn de zero-emissiezones vanaf 2025, 2027, 2028, of uiterlijk 2030 verboden terrein. Via een kentekencheck is te zien wanneer jouw voertuig aan de beurt is. In Arnhem en Ede worden de zones vanaf 1 januari 2026 ingevoerd.

“Door de maatregel heeft de binnenstad straks minder last van geluid en CO2-uitstoot. Dat zorgt voor een prettigere leefomgeving”, verklaart wethouder Marco Wenzkowski de Apeldoornse deelname aan ‘Doe het zero’. Het plan voor emissieloze binnensteden is uitgerold na het in Den Haag afgesloten klimaatakkoord.

Concurrentie

Ondernemers zijn al enige tijd op de hoogte. Maar met nog anderhalf jaar te gaan, nadert de ingangsdatum toch sneller dan ze lief is. “Ik heb 150 tot 200 bestelbussen die voornamelijk op diesel rijden”, zegt de Apeldoornse autoverhuurder Joey Ensing. “Ze vervangen zie ik echt niet zitten. Het moet economisch haalbaar zijn.”
Restauranthouder Mehmet Canel vreest zijn zaak na 23 jaar te moeten sluiten door de maatregel. “Goederen hiernaartoe halen wordt duurder, want leveranciers zullen de kosten doorberekenen. We zien nu al steeds minder bezoekers in de binnenstad. Concurreren met de buitenwijken zal nóg lastiger worden.”

Transporthub

Een ondernemersdrift komt boven bij de Apeldoornse eigenaar van Pide & Grill. Denkend in creatieve oplossingen suggereert hij een shuttleservice voor binnenstedelijke bedrijven: “Mijn maandelijkse goederen wegen wel drie tot vier ton. Dat kun je niet sjouwen vanaf de rand van de binnenstad”.
Een dergelijke ‘transporthub’ behoort zeker tot één van de kansrijke ideeën, beaamt de wethouder. “Er zijn meer mogelijkheden dan alleen elektrisch rijden.” Een zero-emissieregisseur is aangesteld om ondernemers te adviseren.
"Samen gaan we kijken naar een passende oplossing. Dit betekent veel voor ondernemers. Ik begrijp de emotie. Maar dit wordt niet morgen ingevoerd. Het is een proces dat jaren gaat duren. Doordat we nu zo vroeg in het proces zitten, gaat het lukken", aldus Wenzkowski.

Ontheffingen

Een binnenstad met geen enkele bus of vrachtwagen is overigens een utopie. Er worden ontheffingen uitgegeven. Vanaf september dit jaar komt hiervoor een landelijk ontheffingsportaal.
De Apeldoornse restauranthouder Mehmet Canel.
De Apeldoornse restauranthouder Mehmet Canel. © Omroep Gelderland