Achterhoek

Boer Arjan teelt zijn maïs op creatieve wijze

Loonwerker Ebbekink opent de kraan zodat het slib in de machine loopt
Loonwerker Ebbekink opent de kraan zodat het slib in de machine loopt © Omroep Gelderland
HAARLO - Wie nu rondkijkt op het platteland, ziet loonwerkers en boeren gewassen zaaien en gras maaien. Op een akker in Haarlo lijkt hetzelfde aan de hand, maar toch is daar alles anders. De maïs die ze hier zaaien, wordt gevoed met afval dat normaliter in de verbrandingsoven verdwijnt.
"We zaaien hier maïs en gebruiken daarbij slib van het restwater van Waterschap Rijn en IJssel", vertelt boer Arjan Prinsen. "Normaal gesproken gebruiken we kunstmest, nu gebruiken we dus slib en dierlijke mest."
De koeien van Arjan staan intussen rustig te eten in de stal. In de melkfabriek in Borculo wordt hun melk onder meer verwerkt tot ingrediënten voor de baby- en kindervoedingssector. In Lochem wordt er van de melk van Arjans koeien onder andere boter gemaakt. Daarvoor is veel water nodig.

Van water naar slib

Een deel van dat water valt te bestempelen als afval. Maar sinds 2019 is het helemaal geen afval, maar een nieuwe grondstof die in een fabriek in Zutphen wordt gemaakt. Deze grondstof is een duurzaam alternatief voor chemische grondstoffen. Maar ook in de grondstoffenfabriek kan niet alles gebruikt worden en ontstaat er iets waarvoor geen bestemming is: slib.

Van slib naar voeding

Ook dit product wordt nu gebruikt en wel als nieuwe voedingsstof. Het belandt in een grote machine voor slangetjes en buizen, speciaal voor dit doel gemaakt. Daarna gaat het de akkers op, als voeding voor de maïs dat na de oogst dient als voer voor de koeien. Daarmee is ontstaat een sluitende kringloop.

Verarmde grond

Boeren in Nederland verarmen de grond met met hun oude manier van werken, waarschuwt Arjan. "En daardoor kunnen we geen goeie gewassen meer telen. Om onze gewassen te laten groeien, hebben we voeding nodig. Eerder gebruikte ik zelf bijvoorbeeld kunstmest."
"Maar we willen in de Achterhoek toe naar een kunstmestvrije regio", vult Peter Laan van Waterschap Rijn en IJssel aan. "Dit slib vervangt het kunstmest. Hierdoor hoeven we het slib niet voor heel veel geld af te voeren en te verbranden én er zijn geen vliegtuigen en vrachtwagens nodig om kunstmest van heinde en ver op te halen. We sluiten de kringlopen in de eigen regio."

Machine

Het klinkt eenvoudig en dus rijst de vraagt waarom dit nog niet eerder gebeurd is. Maar zo simpel is het niet. Denk alleen maar aan de machines die gebruikt worden om de maïs te poten. "Daarom hebben hebben wij die machine gebouwd", zegt Bert Ebbekink van loonbedrijf Slootsmid. "Daarin kunnen we het slib doen. En dan moet het slib vervolgens netjes in een sleuf de grond inlopen, daar hebben we ook een heel systeem voor gemaakt."
Op een van de velden van Arjan mag de machine laten zien wat hij kan. Bert loopt een rondje mee achter de machine om te zien of alles goed gaat. Na één rondje komt hij terug: "Het werkt hoor!" lacht hij.
Deze zomer wordt in de gaten gehouden hoe het groeiproces van de maïskolven verloopt. Eerdere experimenten waren al veelbelovend. "We hebben voor ongeveer 600 hectare aan slib", zegt Laan. "Het zou dus heel mooi zijn als volgend jaar meer boeren uit deze omgeving hun kunstmest kunnen inruilen voor dit slib."
De machine op het land van boer Arjan.
De machine op het land van boer Arjan. © Omroep Gelderland