Waarom het landbouwakkoord zo belangrijk is

Het gaat al bijna vier jaar over stikstof. Door een uitspraak van de Raad van State – de hoogste bestuursrechter van ons land – mag er geen extra stikstof meer in de natuur komen. En dus moet de stikstofuitstoot worden teruggedrongen. Daarbij wordt gekeken naar boeren. Sinds kort heeft minister Van der Wal de mogelijkheid om boeren die veel uitstoten en willen stoppen op te kopen.

Opkopen, verplaatsen, minder dieren per boer. Het zijn allemaal ingrepen om de stikstofcrisis aan pakken. Maar boeren hebben grote zorgen om hun toekomst. Het ontbreekt aan perspectief.

Om de boerensector duidelijkheid te geven wordt er sinds eind vorig jaar gewerkt aan een landbouwakkoord. Dat idee komt uit de koker van Johan Remkes die vorige zomer de breuk tussen de politiek en boze boeren moest zien te lijmen.

Dat akkoord is cruciaal om draagvlak te creëren onder boeren. Maar het rommelt. Boerenorganisatie Agractie - onder leiding van schapenhouder Bart Kemp uit Ede - stapte twee maanden geleden uit de gesprekken vanwege discussies over de grond. Het gaat om zogenoemde landschapsgrond, een tussenvorm tussen landbouw en natuur.

Op die grond mag een boer blijven boeren, maar wel met meer regels. Om het verlies aan inkomen door die regels te compenseren, krijgt een boer een vergoeding, bijvoorbeeld voor het beheren van de natuur. Maar dat plan stuit op verzet bij de agrarische sector. Die wil dat ‘grootschalige grond met beperkingen’ van tafel gaat.

De gesprekken over het akkoord verliepen moeizaam en belangenorganisatie LTO wees een conceptversie van het akkoord deze week van de hand. Het biedt onvoldoende perspectief om het überhaupt aan de leden voor te leggen. Er moeten volgens LTO forse verbeteringen worden aangepast.

Woensdag is de deadline, dan moet er een akkoord liggen. Als dat akkoord voor de boeren onvoldoende perspectief biedt, klapt het. Dat kan zorgen voor flinke vertraging in de stikstofaanpak en wordt het nog moeilijker om draagvlak te vinden voor stikstofmaatregelen.