Achterhoek

Koeien dood door giftige gassen, hoe gevaarlijk is hun eigen mest?

Stal met roostervloer en daaronder de mestput (ter illustratie).
Stal met roostervloer en daaronder de mestput (ter illustratie). © ANP
DOETINCHEM - Zaterdag gingen meerdere koeien op een boerderij in Doetinchem dood, door een levensgevaarlijke lucht die ontstond na het mengen van mest. De eigenaar van de koeien is al meer dan veertig jaar boer en maakte zoiets naar eigen zeggen niet eerder mee. Hoe gevaarlijk is het mengen van mest?
In Nederland produceren we ruim 70 miljard kilogram mest. Verreweg de meeste mest komt van rundvee. RTL Nieuws zocht na enkele ongelukken uit hoe gevaarlijk mest is. Vaak gaat het mis met silo's en tankwagens, stelde RTL Nieuws vast, omdat afgesloten ruimtes niet goed worden geventileerd.
Een teveel aan mest is niet goed voor de bodem, het grondwater en de natuur. Van 1 september tot 16 februari is het uitrijden van mest verboden en moeten boeren mest opslaan.

Gassen in mest

Mest bevat gassen. Die ontstaan door bacteriën. Waterstofsulfide heeft de geur van rotte eieren en waterstofcyanide ruikt naar bittere amandelen. Andere gassen die worden gevormd zijn ammoniak, methaan en kooldioxide. Die gassen gaan nergens heen door een drijflaag op de mest.
Wanneer mest wordt gemengd, komen de gassen vrij. En dan is het oppassen geblazen. De meeste (dodelijke) ongelukken, lezen we op gddiergezondheid.nl, zowel bij dieren als bij mensen, gebeuren door het inademen van waterstofsulfide. Landbouwers zijn zich vaak niet bewust van het gevaar van dit gas in bijvoorbeeld een lege giertank. De drijfmest is weliswaar uit de tank, maar het gas is nog aanwezig.
De brandweer kwam naar de Heinoordenweg in Doetinchem na een melding.
De brandweer kwam naar de Heinoordenweg in Doetinchem na een melding. © 112Achterhoek-nieuws/NewsUnited
Bij het mengen van mest gaat het ook nogal eens fout. De zintuigen worden verdoofd, je ruikt de geur van rotte eieren niet meer en je gaat voor de bijl. Je denkt dat het gas weg is. Blootstelling aan hoge concentraties kan vrijwel meteen leiden tot de dood, meldt Crowcon. Dat is een mondiaal opererend bedrijf dat zich heeft toegelegd op het detecteren van levensgevaarlijke gassen in industrieën.

'Koeien stonden op verkeerde plek'

Berend Jan Woltinge uit het Drentse Pesse is mestopslagdeskundige. Hij vermoedt dat op de boerderij in Doetinchem de giftige gassen, de gierkelder bevindt zich onder de stal, via het rooster naar boven zijn gekomen. “Dit was, denk ik, een geval van koeien op de verkeerde plaats op het verkeerde moment. Ongelukken met mengen van mest gebeuren vaker, maar de dieren staan meestal met de koppen bij het het voer.”
Boeren zijn nogal eens achteloos, meent Woltinge, bijvoorbeeld bij het schoonmaken van een mestsilo. "Dat doen ze wel even, denken ze dan. Maar hun vrouwen zijn een stuk voorzichtiger. Want die zijn zuinig op hun wederhelft."