Rivierengebied

Onduidelijk of kankerverwekkende stof vrijkomt na stort granuliet, zegt RIVM

De zandwinplas Over de Maas
De zandwinplas Over de Maas © Omroep Gelderland
DREUMEL - Het is onduidelijk of de kankerverwekkende stof acrylamide in natuurplassen vrijkomt als in die plassen granuliet, een afvalproduct van de bouwsector, wordt gestort. Dat blijkt uit een studie van het RIVM en kennisinstituut Deltares die in handen is van Zembla, schrijft BNNVARA.
Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Rijkswaterstaat hebben de afgelopen jaren steeds beweerd dat het granuliet dat in natuurplas Over de Maas in Dreumel is gestort 'veilig' is voor mens en milieu, schrijft BNNVARA.

'Nooit granuliet in plas mogen toepassen'

Wethouder Ans Mol van de gemeente West Maas en Waal zei tegen Zembla: “Uit dit rapport blijkt dat ze helemaal niet konden weten of er wel of geen risico’s waren. Ze hadden dus op basis van het voorzorgsprincipe nooit granuliet in onze natuurplas mogen toepassen. Nu zitten er duizenden tonnen van dat materiaal in ons water.”
Zembla maakte in 2020 uitzendingen over de granulietstort in Over de Maas en sindsdien maakte de gemeente zich zorgen. Ze verzocht het ministerie en Rijkswaterstaat tevergeefs de stort stil te leggen. De nieuwe studie maakt dat wethouder Mol de kwestie opnieuw “zo snel mogelijk wil neerleggen bij het ministerie. Ik wil weten wat ze nu gaan doen. Ik wil niet dat het óns risico is.”

'Toxisch en kankerverwekkend'

Granuliet bevat het bindmiddel polyacrylamide. Die stof is op zichzelf niet giftig, maar als het afbreekt kan de gevaarlijke stof acrylamide vrijkomen. Die stof is volgens het RIVM bij lage concentraties toxisch en kankerverwekkend. Het staat dan ook op de lijst zeer zorgwekkende stoffen.
Wat de risico’s zijn als de gevaarlijke stof in een natuurplas vrijkomt, is nooit goed onderzocht. Daarvoor waarschuwden deskundigen drie jaar geleden al in Zembla. Het RIVM en Delares concluderen na literatuuronderzoek nu ook dat er 'nog onvoldoende bekend' is over het vrijkomen van de gevaarlijke stof in diepe plassen. “Hierdoor is niet duidelijk of er risico’s zijn voor planten en dieren die in de plassen leven. Of voor de mens als zij vis eten uit deze plassen.”
Wethouder Mol zegt voor de camera van Omroep Gelderland: "Bij twijfel niet doen. Dat hebben we altijd gezegd. En die twijfel is er altijd geweest, van onze kant uit. De rechter zei dat er geen twijfel was, daar moesten we ons bij neerleggen. En nu blijkt achteraf dat de twijfel nog steeds aanwezig is. En dat hadden ze aan het begin moeten uitzoeken."

'Blootstelling aan deze stof zo laag mogelijk houden'

In een brief aan het ministerie, in handen van Zembla, adviseert het RIVM om in het vervolg ‘voorzorgsmaatregelen’ te nemen en “om de blootstelling aan deze stof(fen) zo laag mogelijk te houden door gebruik van deze stoffen te verminderen en de ontwikkeling en het gebruik van alternatieven te stimuleren.”
Het RIVM wil op dit moment geen nadere toelichting geven op het rapport, aldus BNNVARA. Ook het ministerie van IenW reageert niet inhoudelijk op vragen van Zembla.