Noord-Veluwe
Komt er een museum over de Gelderse geschiedenis?
3 mei 2023, 11:24 • 3 minuten leestijd
HARDERWIJK - De Gelderse vlag mag vandaag fier in top, want 3 mei is een feestdag voor Gelderland. Precies op deze dag in het jaar 1418 kwamen burgers en ridders uit alle windstreken samen in Arnhem om een nieuwe hertog van Gelre te kiezen. Daarmee werd al 605 jaar geleden een vroege voorloper van het Gelders Parlement opgericht. De burgers en ridders besloten namelijk om ook blijvend met regelmaat samen te komen en zo het bestuur van de nieuwe hertog te controleren.
Statenleden en directeuren van culturele instellingen uit heel Gelderland vieren de verjaardag van het Gelders Parlement vandaag in Harderwijk. Bijzonder hoogleraar Gelderse geschiedenis Dolly Verhoeven houdt een voordracht over de gebeurtenissen op 3 mei 1418. Vervolgens bespreekt emeritus-hoogleraar Maarten Prak van de Universiteit Utrecht hoe uniek de samenkomst van Gelderse burgers en ridders was in het middeleeuwse Europa.
Daarna gaan de aanwezigen met elkaar in gesprek hoe zij samen een Gelders Museum zouden kunnen oprichten.
Waarom een Gelders Museum?
De feestelijke bijeenkomst is het slotstuk van de tentoonstelling Gelderland – Het Verloren Hertogdom in Stadsmuseum Harderwijk. De afgelopen maanden kwamen bijna vijftienduizend bezoekers langs om de topstukken te bekijken die samen de Gelderse geschiedenis vertellen vanaf de prehistorie tot en met de twintigste eeuw.
“Dat is meer dan we hadden verwacht,” vertelt directeur Corien van der Meulen van het Stadsmuseum. “De mooie bezoekersaantallen laten zien dat een breed publiek belangstelling heeft voor de geschiedenis van Gelderland. Dat pleit voor een permanent Gelders Museum.”
De Achterhoek, de Veluwe, de Betuwe, Arnhem, Nijmegen en Zutphen hebben weinig met elkaar te maken, maar ze delen hun geschiedenis
Op dit moment is er geen museum dat de volledige Gelderse geschiedenis laat zien in een vaste tentoonstelling. “Er zijn ongeveer 120 musea in Gelderland die een deel van het verhaal vertellen, maar een compleet overzicht ontbreekt,” weet ook hoogleraar Verhoeven. “Wat mij betreft zou een Gelders Museum moeten doorverwijzen naar andere musea die bijvoorbeeld meer vertellen over bijvoorbeeld de Romeinen of de Tweede Wereldoorlog in Gelderland. Het moet een soort hub-functie krijgen zodat ook andere musea hiervan profiteren.”
De tentoonstelling over de Gelderse geschiedenis in Stadsmuseum Harderwijk is nog tot en met zondag 7 mei te bezoeken. Daarna gaan de topstukken terug naar de musea, archieven en andere bruikleengevers.
Geen nieuw gebouw
Het is de bedoeling dat een eventueel Gelders Museum op dezelfde manier tot stand komt. Bestaande erfgoedinstellingen zouden stukken uit hun collectie langdurig kunnen uitlenen. Het is niet de bedoeling om een gloednieuw gebouw neer te zetten. Uitgangspunt is dat het Gelders Museum aansluit bij een bestaand museum of intrekt in een bestaand gebouw.
Het gesprek over de mogelijkheden voor een Gelders Museum wordt geleid door de Ridders van Gelre. Zij pleiten in hun programma’s bij Omroep Gelderland al jaren voor een museum dat een overzicht biedt van de provinciale geschiedenis.
“De Achterhoek, de Veluwe, de Betuwe, Arnhem, Nijmegen en Zutphen hebben weinig met elkaar te maken. Ze delen alleen hun geschiedenis,” legt programmamaker Bas Steman uit. “Het Gelders Museum moet verbindend zijn. Het vertelt een gemeenschappelijk verhaal dat versterkend zal werken in de Gelderse samenleving.”
“Het zou mooi zijn als we door samenwerking een Gelders Museum kunnen realiseren,” zegt Steman. “Precies zoals onze voorouders op 3 mei 1418 ook hebben samengewerkt toen ze een zaadje plantten voor de democratie in Gelderland.”
