Bel je 112, dan komt je telefoontje vanaf dinsdag hier binnen

Nu is het nog rustig op de plek waar vanaf dinsdag alle 112-telefoontjes van Oost-Nederland binnenkomen. Toch is hoofd meldkamer Niels Nijman enigszins gespannen. Want wie denkt dat de overgang één druk op de knop is, heeft het mis. “Dinsdag wordt een hele spannende dag. Voor de operatie hebben we een draaiboek van militaire precisie om te zorgen dat geen enkel 112-telefoontje tussen wal en schip valt.”

Met de verhuizing moeten dinsdag meer dan vijftig systemen stuk voor stuk worden overgezet naar de nieuw gebouwde meldkamer aan de Europaweg. “Elke vijf minuten, tussen 6.00 en 16.00 staat in het draaiboek. En ondertussen moeten we bereikbaar blijven voor mensen in nood en onze hulpverleners op straat.”

De nieuwe meldkamer is drie tennisvelden groot. Bureau-eilanden zijn uitgerust met tientallen beeldschermen, telefoons en headsets. Alles is gloednieuw. Achter glas zijn ruimtes voor opleiding en rondleidingen, zodat centralisten tijdens hun werk niet worden gestoord.

Apeldoorn wordt één van de tien locaties die tot het landelijke netwerk van meldkamers behoort. “Die draaien allemaal op dezelfde techniek. Daardoor kunnen we elkaar razendsnel overnemen als er wat gebeurt. Bijvoorbeeld bij technische problemen, of als het druk is in een bepaalde regio”, vertelt Nijman.

Met ruim tweeduizend 112-telefoontjes per dag wordt de meldkamer in Apeldoorn de grootste van ons land. Het heeft ook het grootste gebied en de meeste centralisten. De overgrote meerderheid werkt er voor de politie, maar ook voor de brandweer, ambulance en informatiedienst.

De meldkamer is technisch voorbereid op de toekomst. Nijman: “Er hangen hier veel beeldschermen omdat we denken in de toekomst veel meer met beeld te kunnen doen. Nu bel je 112, maar misschien kun je in de toekomst wel videobellen”.

Terwijl Nijman zijn verhaal afsteekt, verandert de kleur van de verlichting. “Dat komt omdat het bewolkt wordt. We hebben biodynamische verlichting. Dus als de situatie buiten verandert, verandert ook het licht op de meldkamer. Daardoor blijven centralisten fit.”

Het gros van de 450 centralisten die er komen werken, verhuist mee vanuit de oude meldkamers in Apeldoorn, Arnhem en Hengelo. “Voor centralisten voelt het alsof ze hun gebied niet meer zo goed zullen kennen als vroeger”, weet Nijman. Maar regiokennis gaat niet verloren, meent hij.

“Uit onderzoek blijkt dat techniek die kennis goed kan compenseren. Sterker nog, het is beter. Soms denk je te weten hoe een locatie eruitziet, maar er kunnen zomaar ergens paaltjes zijn geplaatst. Daarom kun je hulpverleners beter aansturen via actuele technische kaarten.”

Vanwege de centrale ligging in Oost-Nederland is voor Apeldoorn gekozen. Toch wordt de woonwerkafstand voor veel centralisten een stuk groter. “De meesten hebben die extra reistijd ervoor over. De oude meldkamers zijn echt wel gedateerd, dus ze hebben er zin in. Maar er zijn ook collega’s die er heel erg aan moeten wennen. Een enkeling zocht elders een baan.”

Door meldkamers samen te voegen, moet de continuïteit beter blijven gewaarborgd. Vooral de politie en ambulancedienst kampen met personeelstekort. “Drie meldkamers overeind houden kost meer mensen dan één meldkamer”, zegt Nijman. “Dat we de afgelopen (corona)periode de meldkamers overeind hebben gehouden, is echt te danken aan de loyaliteit en betrokkenheid van de centralisten. Ik zeg niet dat we veel minder mensen nodig hebben, nu we op één plek werken. Maar het scheelt wel een beetje.”

Hoewel de fusie al sinds 2012 in voorbereiding is, wordt er de laatste dagen nog hard gewerkt. Spanning is voelbaar. Maar de kans dat er toch een 112-melding tussendoor glipt is volgens Nijman nihil: “Het betreft allemaal ICT, dus het is kwetsbaar. Maar we werken hieraan met honderd ICT’ers. We hebben alles zo dichtgetimmerd dat we denken dat het allemaal goed gaat”.