Arnhem en omstreken / Gelderse Vallei

BBB wint in bijna heel Gelderland, behalve hier

16 maart, 13:15 • 4 minuten leestijd

BBB-leider Caroline van der Plas poseert tijdens de uitslagenavond. © ANP

ARNHEM - Het zal geen kiezer ontgaan dat er een nieuwe wind waait in de Gelderse provinciale politiek. De BoerBurgerBeweging van Caroline van der Plas steelt menig Gelders hart. En dat is te zien op de kaart met uitslagen per gemeente. Het lichtgroen van de BBB ligt als een weiland over Gelderland heen. Heel Gelderland? Nee. Enkele gemeenten kozen voor andere partijen, wat zorgt voor plekken met andere kleuren tussen het groen. Dit zijn de molshopen in het Gelderse BBB-weiland.

Gelderland bestaat uit 51 gemeenten. Van drie gemeenten zijn de uitslagen nog niet bekend. Veertig gemeenten kozen de BBB als grootste. En dat zijn er iezig veel. Maar het betekent ook dat acht gemeenten een andere voorkeur hebben.

We zetten ze op een rij. Het inwonersaantal bepaalt de volgorde.

De op twee na grootste gemeente van Gelderland stemde vooral op GroenLinks. Die partij kreeg 14,1 procent van de stemmen, maar verloor 2,9 procent ten opzichte van de vorige Provinciale Staten verkiezingen. Toch bleef de linkse partij het grootst. De PvdA kreeg meer stemmen dan de vorige keer en staat nu tweede in Arnhem. De BBB staat nog wel in de top drie, met 10,3 procent van de stemmen. In de Gelderse hoofdstad gaan de meeste stemmen dus naar de 'linkse wolk'.

Studentenstad Wageningen, thuisplaats van de universiteit, liep niet warm voor de BBB. GroenLinks verloor daar 4,5 procent, maar bleef de grootste. PvdA en Volt zijn twee en drie met beiden zo'n 12 procent van de stemmen.

Renkum koos ook voor GroenLinks. Zij het iets minder dan de vorige keer. De partij van Jesse Klaver blijft daar het grootst met 14,9 procent. De BBB volgt, met 12,4 procent, in de nek gehijgd door de VVD met 12,3 procent.

BBB is in bijna alle gemeenten de grootste geworden © Omroep Gelderland

Een vergelijkbaar beeld is te zien in Culemborg. Een nummer één plek voor GroenLinks met een lichte daling. Gevolgd door BBB en op drie VVD. Zij het dat de afstand tussen VVD en BBB hier 3,5 procent is.

Op de grens tussen Gelderland en Noord-Brabant ligt Zaltbommel. Vinden we ook hier GroenLinks als winnaar terug? Nee. Zaltbommel stemt traditioneel veel op de SGP en dat blijft zo. De SGP is nummer één, maar de BBB volgt met maar 0,1 procent minder. Samen hebben ze ruim twee derde van de stemmen. De VVD volgt op plek drie.

We blijven even bij de SGP, want ook in het noordelijke Nunspeet blijft de conservatieve partij populair. De BBB volgt met 23,8 procent van de stemmen, waardoor ze samen half Nunspeet vertegenwoordigen. Op plek drie vinden we de ChristenUnie.

Het SGP drieluik is compleet met de gemeente Neder-Betuwe. Ook in deze gemeente, midden in de provincie, wint de partij die zo zwaar leunt op de gereformeerde kerk. Ook hier is de BBB tweede. Samen hebben de SGP en de BBB het enorme aantal van bijna 60 procent van de stemmen. De VVD is derde in deze gemeente.

Is er dan geen enkele Gelderse gemeente waar de VVD, de grootste regeringspartij, heeft gewonnen? Jawel. In de kleine gemeente Rozendaal wint de VVD met 26,2 procent. Maar ze leveren wel 9 procent in. D66 vinden we terug op plek twee met 12,8 procent. En dat is zelfs meer dan vier jaar geleden. GroenLinks werd derde, met 9,4 procent van de stemmen.

Van de twee grootste Gelderse gemeenten waren donderdagmiddag nog geen uitslagen. De kans lijkt klein dat de BBB in Nijmegen zege viert. In die gemeente werd in 2019, net als in Arnhem, GroenLinks het grootst.

Update: In Nijmegen is GroenLinks wederom als grootste partij uit de bus gekomen. Gevolgd door de PvdA. Ook de Partij voor de Dieren en Volt gooiden daar hoge ogen.

Dat is anders bij Apeldoorn en Beuningen. In Apeldoorn werden in 2019 de VVD en het Forum voor Democratie het grootst. In Beuningen liepen de kiezers vier jaar geleden massaal hun woning uit voor Forum. Juist die partijen verloren veel terrein aan de BBB. En ook die twee gemeenten kunnen dus onderdeel worden van het BBB-weiland.

Update: Inmiddels is duidelijk dat ook in Apeldoorn en Beuningen de BBB als winnaar uit de bus komt.

De uitslagen in Gelderland:

Waar is de Biblebelt gebleven?

Het is een bekende aanblik bij verkiezingen in Gelderland. De strook losse gemeenten waar de SGP het grootst is. In 2007 waren dat bij de Provinciale Staten nog twee gemeenten, Nunspeet en Neder-Betuwe. In 2019 waren dat naast die twee ook Barneveld, Scherpenzeel, Ede en Zaltbommel. Dat aantal wordt nu niet gehaald. Maar het is niet zo dat de SGP-stemmer is overgestapt, meent politiek verslaggever Gerwin Peelen. "De SGP is niet gekrompen. Hun achterban blijft op ze stemmen. We zien het alleen niet terug op de kaart, omdat de BBB gewoon heel veel gewonnen heeft. Die heeft veel van andere partijen in die gemeenten gegeten en zo de SGP ingehaald", besluit Peelen. De bijbelriem bestaat nog, maar er hangt een groene trui overheen.