Gelders verkiezingsdebat: botsende belangen in levendige clash

"De politiek heeft de stikstofcrisis veroorzaakt", vond lijsttrekker Elrie Bakker-Derks van JA21. "In de meeste gebieden gaat het beter dan 20, 30 jaar geleden. We hebben op basis van modellen en berekeningen dat stikstofbeleid vastgesteld, maar niemand heeft buiten gekeken. Ik woon tegen de Duitse grens aan, in Groesbeek. De Groesbeekse boer mag niks, zijn Duitse buurman kan gewoon zijn gang gaan."

Bakker-Derks verweet lijsttrekker Charlotte de Roo van GroenLinks met 'dwang en drang' te willen besturen. De Roo reageerde als door een wesp gestoken: "Door u is de boer straks over vijf jaar nog slechter af. Dat u het probleem ontkent vind ik zo triest."

Rik Loeters van de BoerBurgerBeweging liet zich niet onbetuigd: "Stikstof is een doel geworden. Hij hield de toehoorders voor dat de provinciale verkiezingen ook gevolgen hebben voor Den Haag. Onzin, vond Stan Hellegers van D66. "De Eerste Kamer kan helemaal geen wetten maken en heeft daar het Tweede Kamer en de regering voor nodig." Hellegers herhaalde het D66-standpunt: "De veestapel moeten fors inkrimpen. Varkens, runderen en kippen moeten weg."

In Gelderland moeten tot 2030 104.000 extra woningen verrijzen. PVV hamerde maandagavond bij dit punt op de migratie. Minder asielzoekers betekent minder woningen die moeten worden gebouwd. "75 procent van die woningen gaat op aan migratie", stak Marjolein Faber van de PVV van wal. "Natuurlijk moeten we bouwen maar niet voor gelukszoekers en niet om boeren van hun land af te jaren, want dat is wat er gebeurt. De bevolkingsgroei vorig jaar kwam volledig op het conto van de migratie."

En opeens hadden alle partijen een factchecker aan de debattafel, Peter Kerris van de PvdA. "Volledig? Dat kan niet, ik heb vorig jaar een dochtertje gekregen."

Zijn partij wil minstens 50 procent van de woningopdracht in Gelderland reserveren voor sociale huurwoningen. Een sociale huurwoning kostte vorig jaar maximaal 763,47 euro per maand. Voor wie de huur dit jaar inging of nog ingaat is de maximale huurprijs 808,06 euro.

Onze provincie heeft een kip met gouden eieren: toerisme en recreatie. Volgens eigen cijfers van de provincie Gelderland werken 67.000 mensen in deze sector, verdeeld over 79.000 banen. Bestedingen: ongeveer 3 miljard euro per jaar, overigens stammen al deze getallen van voor de uitbraak van de coronapandemie. Maar de druk op de natuur is groot, kijk maar naar die enorme files op de Posbank toen winkels, culturele voorzieningen en horeca door de pandemie op slot zaten.

Partij voor de Dieren wil af van de natuurfiles. Het massatoerisme moet stoppen, vond Lester van der Pluijm. "Stop met reclame maken voor Gelderland. Reclames lokken mensen. Niet alles kan meer." De SGP gooide de wolf in de strijd. "Laat de Veluwe niet het slachtoffer worden van een stelletje wolven", oordeelde Klaas Ruitenberg.

De SGP-voorman nam de mensen in het provinciehuis mee naar zijn jeugd: "Toen ik een kleine jongen was gingen we het bos in en als kinderen leerden we hoe de natuur in elkaar zat. Ik was laatst weer terug bij dat bos, maar ik kon er niet meer in. Afgegrendeld. Een brandnetelbos. Veel leer je daar niet van. We zijn doorgeslagen."

Het laatste thema tijdens het Omroep Gelderland Verkiezingsdebat was het openbaar vervoer (ov). Dat piept en kraakt. Was die marktwerking wel een goed idee? En hoe zorgen we dat de dorpen in Gelderland bereikbaar blijven?

Maak het openbaar vervoer gratis en tuig een Gelders vervoersbedrijf op, meende SP-lijsttrekker Eric van Kaathoven, en betaal dat uit de Nuon-spaarpot. "We jagen nu mensen het ov uit, de auto in en dan loopt Gelderland helemaal vast."

Gelderland was tot 2009 aandeelhouder van energiebedrijf Nuon en bezat 44 procent van de aandelen. Toen Nuon in 2009 overging naar het Zweedse Vattenfall, streek Gelderland voor haar aandelen 4,4 miljard (!) euro op.

Centrale vraag tijdens dit thema was elk uur een bus in elk dorp in Gelderland. "Nee", meende Hellegers (D66). "Lege bussen kosten geld." Dat vond ook Witjes (VVD). "Het is niet reëel dat alle kernen elk uur van de dag bereikbaar zijn."