Arnhem en omstreken
Landelijke thema's in provinciale verkiezingen, is dat erg?
8 maart, 15:49 • 3 minuten leestijd
ARNHEM - '130 op de snelweg.' 'Het hele jaar door kernenergie.' 'Werk beter belonen? Het kan gewoon.' Het zijn verkiezingsbeloftes die staan op posters voor de provinciale statenverkiezing van 15 maart. Maar het zijn slogans over onderwerpen die niet door de provincie worden besloten. Hoe zit dat?
Zo spreekt CDA Gelderland zich uit tegen de komst van Lelystad Airport. Maar de beslissing daarover valt in Den Haag. "Maar we spelen wel een rol. Het speelt al jaren binnen Provinciale Staten", legt Daisy Vliegenthart-Goedhart uit. Zij is de nummer twee van het CDA in Gelderland. "Het gaat om geluidsoverlast, stikstofuitstoot, de vierde aanvliegroute in Gelderland. En daarin is zeker een rol voor de gedeputeerde weggelegd. We hebben het niet over thema's die geen raakvlak hebben met de provincie, zoals inkomenspolitiek."
GroenLinks Gelderland wil de balans bewaren tussen Gelderse onderwerpen en landelijke thema's, benadrukt lijsttrekker Charlotte de Roo. "We moeten niet blind zijn dat we afhankelijk zijn van Den Haag", wijst ze op financiering van bepaalde zaken zoals het openbaar vervoer. "En we zijn ook niet blind voor de verkiezingen voor de Eerste Kamer, we hebben daar indirect mee te maken", legt ze uit.
Volgens politicoloog Kristof Jacobs van de Radboud Universiteit in Nijmegen gaat het tijdens campagnes veel meer om de boodschap dan om de persoon. "Dat blijkt ook uit onderzoek naar campagneposters. Het is een mythe dat campagnes zich alleen op personen richten."
'Landelijk thema geen probleem'
En dat die boodschap een landelijke is, hoeft geen probleem te zijn, stelt Jacobs: "Er zijn drie soorten thema's: provinciale, landelijke en het algemene gevoel, zoals 'Nederland Vooruit'. Partijen schieten soms wel met hagel, Dat kan je hen ook niet kwalijk nemen. Maar een landelijk thema kan zeker als het redelijk is om te verwachten dat het onderwerp op termijn in de Eerste Kamer terecht zal komen. Want we kiezen in het stemhokje niet direct de Eerste Kamer, maar wel indirect."
'Met klauwen van dit soort verkiezingen afblijven'
Zijn collega Peter van der Heiden denkt er heel anders over. "Landelijke politici moeten met hun klauwen van dit soort verkiezingen afblijven,. Als je de verkiezingen serieus neemt, moet je de kans geven om Provinciale Staten en waterschappen te profileren en de verkiezingen daar over laten gaan. Nu gaat het alleen over de Eerste Kamer en of de regering daar nog een meerderheid heeft."
"De VVD heeft criminaliteit als thema. Daar heeft Provinciale Staten niets over te vertellen. Dat vervuilt zo ontzettend het bestel dat je dat niet moet willen als politicus", benadrukt de politicoloog van de Radboud Universiteit. "Eerst de Provinciale Staten en dan kijken we wel verder."
'Lijsttrekkers Eerste Kamer is idioot'
"Er zijn zelfs lijsttrekkers voor de Eerste Kamer. Dat is zo idioot. We kunnen helemaal niet op hen stemmen", verbaast Van der Heiden zich. "De Eerste Kamer is veel politieker geworden met een eigen mandaat 'want we zijn samengesteld uit de huidige politieke verhoudingen'. Als je je campagne landelijk gaat maken, dan moet je stoppen met stemmen voor de Provinciale Staten."
Op woensdag 15 maart kunnen we naar de stembus voor de provinciale statenverkiezingen. De mensen op wie wij met z'n allen stemmen, komen in Provinciale Staten terecht. Dat controleert het provinciebestuur. De leden van Provinciale Staten hebben nog een belangrijke taak: via verkiezingen bepalen zij wie er in Den Haag in de Eerste Kamer zitten. Die kamer moet instemmen met besluiten van de Tweede Kamer.
De provincie Gelderland wil nadrukkelijk neutraal blijven in deze kwestie. "Het is de vrijheid van de partij zelf waar ze campagne op voeren. Of dat de juiste invalshoek is, valt soms te betwisten", stelt persvoorlichter Christel de Jong van de provincie.
