Gelderse Vallei

WUR ontwikkelt plastic dat vanzelf weer aangroeit

Sybren Schoustra presenteert dinsdag zijn promotieonderzoek.
Sybren Schoustra presenteert dinsdag zijn promotieonderzoek. © Omroep Gelderland
WAGENINGEN - Het klinkt als magie: plastic dat je doorknipt en in een paar minuten weer aan elkaar groeit. Bij Wageningen University & Research (WUR) is organisch chemicus Sybren Schoustra er vier jaar mee bezig geweest om het te ontwikkelen. Deze dinsdag presenteert hij zijn promotieonderzoek.
Het revolutionaire nieuwe plastic zou een oplossing kunnen zijn voor de enorme plastic afvalberg die er nu is. Want met name hard plastic is moeilijk te recyclen.
"De harde plastics en rubbers die nu gebruikt worden, kun je vaak niet opnieuw gebruiken. Dit nieuwe plastic is steeds weer in een andere vorm te brengen en kan dus steeds weer gerecycled worden", legt Schoustra uit. "Dit materiaal is in principe overal in te gebruiken. Van autobanden tot de bureaustoel of je schoenzolen. Overal waar plastic in zit."

Niet levend, maar toch groeiend

Het nieuwe plastic is gemaakt van zogenoemde vitrimeren. “Een vitrimeer kun je zien als een net van een voetbalgoal dat met knoopjes aan elkaar vast zit”, zegt Schoustra. "Dat netwerk kun je activeren. Dan laten de knoopjes los en kun je ze ergens anders weer vastzetten. Zo is het nieuwe plastic hard als het kan en zacht als het moet, bijvoorbeeld bij recycling."
En zo kan je dus een stukje plastic in tweeën knippen, waarna het vanzelf weer aan elkaar groeit. "Het is geen levend materiaal in de zin van biologisch levend, maar het is een chemisch-fysisch proces."
Het nieuwe aan het onderzoek van Schoustra is dat hij kan voorspellen hoe het materiaal omgevormd kan worden. "Je moet het zien als een gebouw van lego. Wij kunnen hiermee voorspellen: als je bijvoorbeeld twee rode blokjes en twee blauwe blokjes gebruikt, wordt het het gebouw zoals je het wilt hebben."

Bedrijven geïnteresseerd

Het systeem erachter is niet nieuw, maar organisch chemicus Schoustra heeft er vier jaar lang onderzoek naar gedaan. "Het is tijdrovend. Je moet heel veel testen doen."
Het probleem was tot nog toe dat bedrijven niet happig leken om met het nieuwe plastic aan de slag te gaan. "Het is een grote investering die bedrijven moeten doen. Dit plastic is niet extreem duur, maar het plastic dat nu gebruikt wordt is zo goedkoop en het gebruik is zo geoptimaliseerd dat er bijna niet tegenop te concurreren is. Bovendien moeten bedrijven hun productielijn dan helemaal opnieuw gaan opzetten. Daar waren ze tot nog toe huiverig voor."
Maar nu Europa steeds meer aandringt op duurzamere productie, groeit de interesse bij bedrijven. "Er is nog geen wetgeving die bijvoorbeeld het gebruik van oude materialen verbiedt, maar het wordt wel meer gestimuleerd. Denk bijvoorbeeld aan duurzaamheidsdoelen om CO2-uitstoot en (chemisch) afval te verminderen. Hierdoor hebben veel bedrijven nu juist wel meer interesse in duurzamere materialen."
Schoustra demonstreert hoe het plastic vanzelf weer aan elkaar groeit.
Onderzoek naar zelfherstellend plastic