Achterhoek

Deze schepsels kropen en zwommen óók rond in Winterswijk

In Winterswijk werden ook resten van een lariosaurus gevonden.
In Winterswijk werden ook resten van een lariosaurus gevonden. © Nobu Tamura/Wikimedia Commons
WINTERSWIJK - Een degenkrab die bijna 250 miljoen jaar geleden rondscharrelde in Winterswijk, werd in januari groot nieuws onder paleontologen wereldwijd met een publicatie in Cambridge University Press. Maar welke schepsels zwommen en kropen er nog meer rond in het Gelderse Winterswijk van 250 miljoen jaar geleden? We zetten er inmiddels een heel aantal op een rijtje.
Winterswijk en de buurtschap Miste zijn twee van de belangrijkste fossielenvindplaatsen van Nederland voor paleontologen. Zowel profs als amateurs. Dat komt omdat er gesteenten uit heel veel verschillende tijdvakken te vinden zijn en dat die ook blootliggen in steengroeven. In een daarvan ligt bijvoorbeeld een hele laag kalksteenafzetting van toen Nederland nog onder een zoute binnenzee lag. En dat levert mooie vondsten op:

Degenkrab

Amateurpaleontoloog Herman Winkelhorst uit Aalten vond de genoemde krab in 2020 in de steengroeve van Winterswijk. Het fossiel toont aan dat er behalve een kust en een zoute binnenzee nabij Winterswijk, vermoedelijk ook zoet water geweest moet zijn.

Pissenbed

Maar eerder in 2020 vond Winkelhorst ook al de oudste pissebedfossiel die ooit ontdekt werd in Nederland. Het pissebedfossiel was ook nog eens van een nooit eerder ontdekte soort, die Gelrincola winterswijkensis werd gedoopt.

Kaakje

In 2019 vonden studenten een piepkleine prehistorische kaak, slechts 5 millimeter groot, van vermoedelijk een reptiel of visje van 247 miljoen jaar oud, denkt hoogleraar paleontologie van de Universiteit Utrecht Jelle Reumer die al meer dan tien jaar begeleider is van studenten in de Winterswijkse steengroeve.

Kever

In 2017 maakte het Paleöntologische Zeitschrift bekend dat een fossiel uit Winterswijk een kever betreft die minstens 200 miljoen jaar oud moest zijn. De gevonden kever leefde in het Trias, een tijdperk waarin vrijwel alle continenten aan elkaar lagen en het supercontinent Pangea vormden.

'Dino' met peddel-voorpoten

In 2016 wordt in de steengroeve in Winterswijk de schedel gevonden van een Lariosaurus. Het was de eerste keer dat die soort in Nederland is gevonden. De Lariosaurus is een klein visetend zeereptiel met peddels als voorpoten. De schedel, van slechts 4,5 cm groot, is naar de buurtschap Vosseveld vernoemd en heet Lariosaurus Vosseveldensis.

Placodont

Een placodont, een zeereptiel, kroop honderden miljoenen jaren geleden over de zeebodem bij wat nu Winterswijk is, op zoek naar zee-egels en schelpdieren. Het fossiel werd al in de jaren tachtig opgeraapt, maar haalde het nieuws pas toen onderzoekers het stuk uit de collectie van een Twents museum onder de loep namen.

Paladonta Bleekeri

In 2010 vond amateurpaleontoloog Remco Bleeker een oude voorvader van een placodont. Na onderzoek van de universiteit in het Duitse Bonn werd in 2013 duidelijk dat het om een nooit eerder ontdekte soort gaat. Die is de Palatodonta Bleekeri gedoopt.
Zelf fossielen en mineralen zoeken in de steengroeve, die ook wel de 'Mozaiekvloer van Nederland' wordt genoemd, kan nu op speciale bezoekersdagen.