Arnhem en omstreken

Michel over fascinatie voor de Lingewaard: 'Rauw, maar trouw'

Michel Bongers bij Kasteel Doornenburg
Michel Bongers bij Kasteel Doornenburg © Omroep Gelderland
DOORNENBURG - Michel Bongers schreef al bijna twintig boeken over de Lingewaard. Hij is totaal gefascineerd door het gebied tussen Rijn en Waal, maar maakt zich ook grote zorgen dat de eigenheid van de Lingewaard verdwijnt. "Er wordt altijd gesproken van de Slag om Arnhem, maar in wezen was het de Slag om de Linge."
"Ik ben de chroniqueur van de Lingewaard", zo introduceert Bongers zichzelf. "Ik kom hier zelf vandaan en ben ooit begonnen als journalist op de streekredactie van De Gelderlander. Hier liggen typische rivierdorpen met een eigen DNA."
"Het was vroeger een soort eiland, want pas in 1935 en 1936 kwamen de bruggen naar Arnhem en Nijmegen. Daarvoor kon je alleen maar met een veerpontje naar de overkant, waar een hele andere wereld was. Hier woonden steenfabriekarbeiders. Een hele typische cultuur van keihard werken. Ze waren eigenlijk lijfeigenen van de steenfabriekeigenaren. Vroeger zeiden ze: God schiep de mens, maar het was de duivel die als laatste de steenfabriekarbeider uitscheet."

Twee culturen bij elkaar

"Daarnaast woonden hier de groente-en fruittelers. Allemaal kleine keuterboertjes. Die twee culturen kwamen bij elkaar. Eigenlijk een arm gebied. Het waren eilandbewoners in een ruraal gebied. Ik ben nu een boek aan het maken over huisartsen in dit gebied. Eén van hen begon hier in de jaren zestig en hij typeerde de mensen als rauw, maar trouw."
Michel Bongers, chroniqueur van de Lingewaard
Michel Bongers, chroniqueur van de Lingewaard © Omroep Gelderland
"De Linge en Kasteel Doornenburg staan vaak centraal in mijn boeken. Het kasteel heeft een boerderij op de voorburcht. Het is nog echt in de oorspronkelijke staat. Het komt veel voor in mijn boeken. Dat heeft ook te maken met de oorlog."

Essentieel in de oorlog

Bongers geeft even een lesje geschiedenis. "De Duitsers hebben zich op 17 september 1944 tijdens het begin van Operation Market Garden over de Rijn via het pontje naar Pannerden teruggetrokken. Een dag later zijn ze teruggekomen en hebben de hoofdburcht tot commandopost gemaakt. Van hieruit hebben de Operation Market Garden weten te stoppen."

Slag om de Linge

"Acht maanden is dit gebied geëvacueerd geweest. De Duitsers hebben van hieruit lang de opmars van de geallieerden lang tegen kunnen houden. Er wordt altijd gesproken van de Slag om Arnhem, maar in wezen was het de Slag om de Linge. De Duitsers zaten aan de noordkant van de Linge, in Doornenburg, Huissen en Angeren. De geallieerden zaten meer in Bemmel en Haalderen. Dat was een clash van acht maanden."
De Linge speelt een belangrijke rol in de boeken van Bongers.
De Linge speelt een belangrijke rol in de boeken van Bongers. © Omroep Gelderland
Het karakteristieke van de Lingewaard dreigt wel verloren te gaan. "Dit was een prachtig gebied met een eigen dna. Maar de moderne tijd is niet te stoppen. Arnhem en Nijmegen hebben hun tentakels uitgestrekt naar dit gebied. Ze hebben hier echt huisgehouden. De Lingewaard is een soort buitenwijk van deze twee steden aan het worden."

Een prachtig gebied

"Doornenburg onttrekt zich daar nog aan. Hier is nog weinig aangetast en ik hoop dat het nog heel lang authentiek blijft. Ik ben van origine een nostalgicus. Eigenlijk wil ik elke moderniteit stoppen, maar ik snap ook dat het niet tegen te houden is. Ik kom zelf uit Bemmel, maar had familie in Doornenburg. Ik speelde hier vroeger. Niet alleen op het kasteel, maar ook bij Fort Pannerden. Met die uiterwaarden en die slingerende dijkjes echt een prachtig gebied."

Authenticiteit waarborgen

"Ik heb een soort haat-liefde verhouding met dit gebied. Ik ben hier geboren, ik ken bij wijze van spreken elke steen hier in de regio. Ik ken de mensen en hun DNA. Het was van origine een fruitgebied met heel veel vrij land. Dat is aan het verdwijnen. Het is kleurloos aan het worden, terwijl het een prachtig, kleurrijk gebied was. Vanuit de bevolking zou er best wat meer geluid mogen komen om dit te stoppen. Dit doet mij heel veel pijn. Ik zou het liefst een beweging opzetten om de authenticiteit van dit gebied te waarborgen."
Kijk hier naar het betoog van Michel Bongers over de Lingewaard:
De chroniqueur van de Lingewaard