Stinkt het bij jou buiten? Boeren rijden weer mest uit

"De koeien hebben de afgelopen winter flink hun best gedaan", zegt Dirk van Zadelhoff. Hij is melkveehouder in Bronkhorst. "Afgelopen najaar heb ik mest opgespaard omdat het gras - vanwege de droogte - toch niet meer groeide. Maar dat betekent wel dat ik nu heel veel heb."

Loonwerker Peter van Loonbedrijf De Covik komt als geroepen. Met een grote machine komt hij het erf van Dirk oprijden. "Het is druk, ik ben om zes uur al begonnen", zegt hij. "En het is dat mijn vriendin jarig is, dan stop ik iets eerder, maar we gaan tot ver in de avond door." Het loonbedrijf krijgt tal van telefoontjes van boeren die hun mest graag kwijt willen: de kelders zijn, net als bij Dirk, vol.

Hoewel vandaag een heuglijke dag is voor veel boeren, hangen er ook donkere wolken boven de boerderij. En dat is niet alleen vanwege de stikstofproblematiek. Er komen namelijk nieuwe regels aan vanuit Brussel. "Het is me nog niet helemaal duidelijk wat die allemaal betekenen", zegt Dirk. "Het gaat onder andere over bufferstroken, stroken die langs beken liggen en niet bemest moeten worden. Maar er is nog veel onduidelijk."

Een half uurtje rijden van Dirk woont René Hobelman. Hij is ook melkveehouder en ook hij maakt zich zorgen. Hij heeft vandaag nog geen grote injecteermachines op zijn erf, maar ook hij is blij als die komt. "Het is het begin van het groeiseizoen", zo legt hij uit. "Het gras staat er nu goed bij en als we daar nu meststoffen op doen en als het weer daarna meewerkt, dan hebben we straks heel goed voedsel voor onze koeien."

En er is nog een reden waarom de mest juist nú op het land moet: "Stel we krijgen straks weer die droge zomer, dan groeit er niets. Dus we moeten nu een snelle start maken, zodat we in het voorjaar opbrengsten hebben en we ons gras minimaal twee keer kunnen maaien en onze gewassen die droogte ook kunnen doorstaan."

De vraag bij René is alleen hoe vaak hij gras kan 'oogsten'? Zijn bedrijf zit in een drinkwaterwingebied en daar gelden vanaf nu hele andere regels. "We konden altijd gebruikmaken van derogatie, dat betekent dat we meer mest op onze gronden uitrijden. In een drinkwaterwingebied kan dat nu niet meer."

En dat heeft gevolgen: "Ik heb dus straks te veel mest en dat moet ik afvoeren, ik moet het verkopen. Daarentegen wil mijn gras wel gevoed worden en dus moet ik kunstmest kopen." Dat heeft twee nadelen legt hij uit. "Het gaat minimaal tienduizend euro kosten om mijn mest af te voeren en dan moet ik ook nog kunstmest aankopen en daarin zitten ook nog eens veel minder voedingsstoffen."

Hij vraagt zich af wanneer het een keer stopt met alle regels die worden opgelegd. "Het werkt zwaar op de ziel, dat vind ik de beste bewoording. Wij doen hier ons uiterste best, al jaren. Samen met de provincie Gelderland en Vitens doen we er hier als boeren alles aan om de kwaliteit van water op niveau te hebben en te houden." Hobelman laat twee keer paar jaar metingen doen en het resultaat is altijd goed. "Dus in feite heb ik mijn uiterste best gedaan, heb ik mijn doelen gehaald, maar nog word ik bestraft."

Hobelman heeft ook wel een idee voor een werkbare situatie: "Volgens mij moeten we per bedrijf, of misschien zelfs per perceel gaan kijken wat de mogelijkheden zijn. Als iemand de normen haalt, dan kan hij op dezelfde voet doorgaan. Maar als iemand de normen niet haalt, dan moeten er maatregelen genomen worden. Dan doe je het ergens voor!"

Terug naar Dirk en Peter. Daar rijdt de machine nog steeds op en neer. Inmiddels zijn de gleuven in het land zichtbaar, zie je de mest schitteren en ruik je de koeien. "Het is vandaag een heuglijke dag. De mestkelder is leger en het gras kan gaan groeien", lacht Dirk.