Arnhem en omstreken

Arnhem lijkt niet bereid wijzigen geslacht in identiteitsbewijs te vergoeden

De indieners van het voorstel met leden van de lhbtiq+gemeenschap die bij het vorige raadsdebat aanwezig waren.
De indieners van het voorstel met leden van de lhbtiq+gemeenschap die bij het vorige raadsdebat aanwezig waren. © Omroep Gelderland
ARNHEM - Arnhem lijkt niet bereid het wijzigen van de geslachtsregistratie in identiteitsbewijzen voor alle transgenders en non-binaire personen die dat willen te vergoeden. Woensdagavond stemt de gemeenteraad over het voorstel van D66, GroenLinks en Partij voor de Dieren, maar een meerderheid lijkt daar niet voor te zijn. Een vergoeding is prima voor degenen die het niet kunnen betalen, maar niet voor de hele groep, legt raadslid Yazid Aït Chrif (PvdA) uit.
Tijdens het debat over het voorstel leek het al erg afhankelijk van zijn partij. Als de PvdA het steunt, zou dat waarschijnlijk een meerderheid halen. Maar in de huidige vorm, zal dat niet gaan gebeuren.

'Dan zijn we er voor je'

Volgens Aït Chrif worden minderheden zo namelijk niet op een gelijke manier behandeld. Het raadslid zegt voor deze groep te willen strijden, maar wel net zo hard als voor andere groepen die dat nodig hebben. "Dus maak het inkomensafhankelijk. Als je het niet kunt betalen, dan zijn we er voor je. Wij willen niet iemand meer geven, omdat die harder schreeuwt."
Of je het niet ook als gelijke behandeling kunt zien om voor iedereen een geslacht geregistreerd te krijgen waar die tevreden mee is? Iets wat voor jou en mij ook zo is? "Iedereen heeft wel dingen waar hij zich niet prettig bij voelt", reageert Aït Chrif die erop wijst zelf ook tot een minderheid (of 'gemarginaliseerde groep' zoals hij het zelf noemt) te behoren. Uitgangspunt blijft voor hem of mensen in staat zijn de oplossing daarvoor zelf te betalen of niet.

'Verkeerd frame'

Biologisch psycholoog en docent aan Fontys Hogeschool Wim van de Riet stoort zich bovendien aan 'het frame' in de discussie dat voor deze personen bij de geboorte het verkeerde geslacht is geregistreerd. "Bij de geboorte wordt het geslacht vastgesteld op basis van biologische kenmerken. In een zeer beperkt aantal gevallen, namelijk bij intersekse personen, is het geslacht moeilijker vast te stellen. Daar zullen in het verleden wellicht weleens fouten bij zijn gemaakt, maar daar gaat het hier niet om."
Dat iemand zich later bijvoorbeeld als non-binair identificeert, betekent nog niet dat er een fout is gemaakt bij het vaststellen van het biologische geslacht, betoogt Van de Riet. "Iets als 'non-binair' is ook geen geslacht, maar een 'genderidentiteit'. Bij de geboorte wordt alleen niet iets vastgesteld als 'genderidentiteit'. Bij 'geslacht' in het paspoort staat er dan ook standaard het biologisch geslacht. Er zijn mensen die niet willen dat hun biologisch geslacht in hun paspoort staat. Bij die mensen wordt dan op verzoek de genderidentiteit vermeld, als die afwijkend is van het biologisch geslacht."

'Recht op eigen feiten'

Van de Riet noemt het lastig dat er vaak vanuit wordt gegaan dat ervaringsdeskundigen zoals die tijdens het Arnhemse raadsdebat hoofdzakelijk aan het woord kwamen, ook inhoudsdeskundigen zijn. "Die beweren dan dingen over biologie of taal die niet helemaal kloppen. Het lijkt soms wel of mensen ook recht hebben op hun eigen feiten."
Of Arnhem wel of niet over moet gaan tot een vergoeding, daar heeft Van de Riet geen mening over. "Maar de discussie moet wel worden gevoerd op basis van argumenten die kloppen. Het psychische leed dat iemand kan ervaren, zou daarin bijvoorbeeld wel een goed argument zijn."

'Kijk breder dan penis of vagina'

COC-voorzitter Ricardo Brouwer begrijpt waar de reactie van Van de Riet vandaan komt. Toch zou je het niet matchen van de genderidentiteit met het bij de geboorte toegekende geslacht volgens hem ook kunnen interpreteren als een fout. "Zo wordt het over het algemeen ook ervaren. Het geslacht is juist vastgesteld als je alleen naar de geslachtskenmerken kijkt. Kijk je breder, dan is het helemaal niet goed gegaan en is er ook een transitie nodig. Dit ligt dus wat complexer als je breder naar geslacht gaat kijken dan alleen een penis of vagina bij de geboorte."
Woensdagavond zal blijken hoe de gemeenteraad uiteindelijk oordeelt over het voorstel. Aït Chrif kondigt aan met een tegenvoorstel te komen om de vergoeding inkomensafhankelijk te maken. Dan zal ook blijken of dat wel op een meerderheid kan rekenen en hoe de indieners daarop reageren.