Noord-Veluwe

Nog steeds geen duidelijkheid over piekbelasters: 'Onzekerheid is fnuikend'

10 februari 2023, 12:12 • 2 minuten leestijd

Koeien, ter illustratie. © ANP

ERMELO - De stikstofaanpak van het kabinet is opnieuw vertraagd, het gaat om duidelijkheid voor piekbelasters. Dat zijn bedrijven met veel impact op de natuur, maar welke bedrijven dat zijn, is onduidelijk. Dat zorgt voor onzekerheid bij boeren.

"Je hebt denk ik twee categorieën", schetst Eefje Meihuizen uit Ermelo. Samen met haar man heeft ze een melkveehouderij middenin Natura-2000 gebied. "Een deel van de boeren is heel gelaten en laat het over zich heen komen. Het andere deel heeft er echt slapeloze nachten en gaat er bijna, en in sommige gevallen zelfs helemaal, aan onderdoor."

Boerenorganisaties hekelen blijvende onduidelijkheid stikstofplan

Boerenorganisaties hekelen de aanhoudende onduidelijkheid vanuit het kabinet op het gebied van nieuwe stikstofmaatregelen. Natuur- en stikstofminister Christianne van der Wal heeft aangekondigd grote vervuilers aan te gaan pakken en op die manier ruimte te creëren voor boeren die buiten hun schuld illegaal stikstof uitstoten (PAS-melders). Maar volgens belangenorganisatie LTO Nederland en boerenactiegroep Agractie blijft voor deze beide groepen nog veel onduidelijk.

Drie jaar geleden, toen de stikstofdiscussie ook al een tijd gaande was, kwam premier Mark Rutte samen mijn zijn toenmalige minister van Landbouw, Carola Schouten, nog langs op de boerderij van Eefje. Een prima bezoek was het, op de pachtboerderij op landgoed Sandberg van Leuvenum. Rutte maakte een rondje langs de 70 koeien, toonde interesse, had zich goed ingelezen, maar na drie jaar trekt Meihuizen een pijnlijke conclusie. "Het verhaal dat ik toen verteld heb, kan ik nu precies weer zo houden. Er is niets aan de situatie veranderd. De situatie is zelfs alleen nog maar onzekerder geworden."

Een van de belangrijkste adviezen in het rapport Remkes, van afgelopen oktober, was het aanpakken van de piekbelasters. Ongeveer 500 tot 600 piekbelasters zouden binnen een jaar moeten stoppen of verplaatsen en daarmee zouden de PAS-melders gelegaliseerd kunnen worden. Een PAS-melder is een ondernemer die onder het oude Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen vergunning hoefde aan te vragen voor zijn bedrijf in de buurt van kwetsbare natuur. Een melding volstond, maar daar oordeelde de rechter in 2019 anders over waardoor veel boeren buiten hun schuld om opeens illegaal bezig waren. In Gelderland hebben 239 PAS-melders zich inmiddels gemeld voor legalisatie.

"Ik heb in die jaren een groot wantrouwen richting de overheid gekregen", legt Meihuizen uit. Al die tijd hangt er een extreem donkere wolk boven hun hoofd waarvan ze niet weten of en wanneer die gaat knappen en wat de gevolgen daarvan zullen zijn. "Die onzekerheid is, als je er echt over nadenkt, fnuikend voor mensen."

Kom maar door, ga nou maar vertellen wat je verwacht van ons

"Elke dag dat ik er niet van slaap is slecht voor mijn eigen gezondheid, dus ik heb nu zoiets van; 'ik zie het wel." Al hunkert ze net als veel boeren wel naar duidelijkheid. "Jezelf gek maken lost niets op, dus kom maar door, ga nou maar vertellen wat je verwacht van ons", is haar oproep richting de overheid.

Volgens meerdere agrarische adviseurs houden boeren steeds meer de hand op te knip. Ze durven geen investeringen te doen, niet te vernieuwen en wachten af op wat komen gaat. "Maar dat is het slechtste wat je kunt doen", vindt Meihuizen. "Wij blijven, waar mogelijk, investeren. Als je uiteindelijk toch weg moet, dan kun je beter een financieel goed lopend bedrijf hebben, dan iets waar je jaren niets aan hebt gedaan. Daar word je op uitgekocht."