De pompmoord, hoe zat dat ook alweer? Vijf vragen en antwoorden

De moord vindt plaats op 24 oktober 1985. De goedlachse pompbediende Micelle Mooij wordt dood naast haar auto gevonden bij het Shell-tankstation aan de Rijksstraatweg in Warnsveld. Haar dood schokt het dorp. Ze was een bekend gezicht en mensen gingen speciaal voor Micelle dáár tanken, blijkt in de serie. De moord lijkt voor de recherche eenvoudig op te lossen: het is immers een drukke straat met veel mogelijke getuigen en het tijdstip is bekend.

Maar de moordenaar wordt niet gevonden. Pas 17 jaar na dato worden na een geheime tip vier mannen aangehouden. In 2004 worden ze veroordeeld tot gevangenisstraffen van 6 tot 8 jaar.

Dat is volgens de documentairemakers nog maar de vraag. Tijdens het verhoor zou gebruik zijn gemaakt van dubieuze verhoormethoden. Zo wordt er door rechercheurs onjuiste informatie voorgeschoteld en houdt de politie de verdachten een worst voor: bij bekentenis wacht een kleine celstraf. Maar als de verdachte niet praat, kan die straf veel groter zijn.

Uiteindelijk krijgt de politie een bekentenis los, waarop de celstraffen worden gebaseerd. Maar volgens advocaat Paul Acda, die een belangrijke rol in de serie vervult, is "de kans nul procent dat ze het daadwerkelijk gedaan hebben".

KRO-NCRV, de omroep die De Pompmoord uitzendt, maakte in 2020 een documentaire over de Villamoord. Negen mannen werden veroordeeld voor het vermoorden van een vrouw in een Arnhemse villa. Ze kregen celstraffen van vijf tot twaalf jaar.

Ook bij deze zaak maakte de politie gebruik van twijfelachtige ondervragingstechnieken. Advocaat Paul Acda werkte ook aan die documentaire mee. "De makers vroegen me toen of er nog meer zaken zoals die van de Villamoord waren, waarbij er excessief werd verhoord. Toen zei ik: ik heb er nog wel een paar."

Volgens Acda was er in de jaren 90 "binnen de strafrechtpraktijk een wijze van verhoren die we tegenwoordig niet meer zouden toepassen. Verdachten werden verleid om een bekentenis af te leggen. Dat er ook valse bekentenissen kwamen, namen ze op de koop toe."

De advocaat voegt toe: "De wetenschappelijke kennis over valse bekentenissen was destijds minimaal. Men dacht dat je alleen een verklaring afdwong bij marteling of dreiging met geweld."

Acda werkt in beide zaken aan een herzieningsverzoek. Daarmee wordt de rechter verzocht de zaak opnieuw te openen. Het herzieningsverzoek van de Villamoord is door een extern deskundige nagekeken, en dat rapport wordt volgens Acda 'gefinetuned'. Hij verwacht dat het verzoek dit jaar wordt ingediend.

Het verzoek voor de Pompmoord komt er ook, maar laat nog even op zich wachten. "Dat ligt nog bij de deskundige, die zich buigt over de betrouwbaarheid van de bekentenissen."

Acda krijgt geregeld verzoeken van veroordeelden die menen onterecht vast te zitten. "Het merendeel van de stukken valt af," zegt Acda. "Dat zijn met name stukken waar het bewijs niet alleen op een verklaring is gebaseerd, maar bijvoorbeeld ook op DNA-onderzoek. Maar er zijn zeker nog soortgelijke zaken die ik wil aanpakken. Bijvoorbeeld de Anjumer Pensionmoorden of de Enschedese ontuchtzaak."