Arnhem en omstreken / Gelderse Vallei
Uitgebrand, verwoest en verwaarloosd, maar steeds weer opgebouwd
DOORWERTH - De Ridders van Gelre snuffelen graag rond in Gelderse musea, want daar kun je de geschiedenis nog echt áánraken. Ze vinden er unieke voorwerpen die ons meevoeren naar het rijke verleden van Gelderland. Vandaag ontdekt Ridder René in Kasteel Doorwerth een windvaan met kogelgaten en een bijzondere boodschap op een plankje.
Kasteel Doorwerth is een imposante waterburcht, gelegen op een strategische plek in de uiterwaarden tussen de stuwwal en de Nederrijn. De eerste heer van het gebied - Berend van Dorenweerd - laat hier in de dertiende eeuw een houten burcht bouwen. Hij kan vanuit hier namelijk elk schip op de Rijn zien aankomen en vergroot zijn inkomsten door onrechtmatig tol te heffen. In 1260 is de graaf van Gelre helemaal klaar met Berends' roofzuchtige praktijken en laat de toren voor straf belegeren en in de as leggen.
Twintig jaar later is het kasteel in steen heropgebouwd, maar dat is niet de laatste keer dat het opgeknapt moet worden. In de loop der eeuwen raakt het meerdere keren verwoest door oorlog, plundering en brandstichting of raakt het door verwaarlozing in verval. Maar gelukkig wordt het telkens opnieuw opgebouwd, gerestaureerd en uitgebreid.
Eindelijk weer leven in de brouwerij
In 1837 is het kasteel door jarenlange leegstand andermaal sterk verwaarloosd, maar dan koopt Jacob Adriaan Prosper, Baron van Brakell het voor f 300.000,-. Hij laat het grondig herstellen en gaat er zelf wonen met zijn vrouw en negen kinderen.
Eindelijk heerst op het kasteel weer leven in de brouwerij. Op de poorttoren komt een windvaan met daarop de wapens van de heerlijkheid Doorwerth (gouden blokjes) en het geslacht Van Brakell (zalmen). Maar als de baron in 1853 sterft, en zijn weduwe in 1878, raakt het kasteel opnieuw in verval.
Burcht verandert in ruïne
Gelukkig ontfermt militair en oudheidkundige Frederic Adolph Hoefer zich in 1910 over het kasteel. Hij start een restauratie en brengt er het door hem opgerichte Koninklijk Leger- en Wapenmuseum in onder.
Maar helaas gaat het in de Tweede Wereldoorlog nog een keer verschrikkelijk mis. In het najaar van 1944, in de nadagen van de Slag om Arnhem, ligt kasteel Doorwerth midden in de frontlinie. Door beschietingen van de geallieerden verandert de burcht in een ruïne. De windvaan van baron Van Brakell wordt doorzeefd met kogels en granaatscherven.
De laatste restauratie van Kasteel Doorwerth zou uiteindelijk 37 jaar in beslag nemen. Maar nu is Doorwerth gelukkig weer een machtig kasteel waarin vier prachtige museumcollecties te bewonderen zijn: het Nederlands Jachtmuseum, de Nationale Bosbouwcollectie, Museum Veluwezoom en natuurlijk de kasteelvertrekken met erfgoedstukken die worden beheerd door Geldersch Landschap en Kasteelen.
Ridder René bekijkt de stille getuigen van de bouwgeschiedenis van Kasteel Doorwerth:
Kasteel Doorwerth krijg je er nooit onder
Ridders van Gelre is het geschiedenisplatform van Omroep Gelderland. We brengen het laatste nieuws over de Gelderse historie en organiseren elke zaterdagochtend een exclusieve rondleiding voor onze volgers op bijzondere locaties. En heb je het stripboek Ridders van Gelre en Ons Verloren Hertogdom al in de boekenkast? Volg ons op: Facebook, Instagram, Twitter, Televisie, Radio, YouTube en Web.
