Stand van zaken van de wolf: 'Mogelijk verdubbeling van roedels'

Er is in Nederland dna gevonden van achttien verschillende wolven, blijkt uit een optelsom van natuurorganisatie BIJ12 in oktober vorig jaar. Het dna van deze dieren is aangetroffen in drollen en bij schadegevallen, zoals aangevallen vee. Negen van deze wolven waren zwervende wolven. Zij waren korter dan zes maanden in Nederland. De andere negen zijn gevestigde wolven of nakomelingen van de roedel van de Noord-Veluwe. Andere wolven die wel in ons land waren, maar waar geen dna van is gevonden, zijn niet meegenomen in deze telling. Daarom spreekt BIJ12 van 'minimaal 18 wolven'.

Om te bepalen hoeven wolven er daadwerkelijk in die periode (begin augustus tot eind oktober 2022) in Nederland zaten, moeten we een paar wolven erbij optellen. Een roedel waarvan geen dna is verzameld, is de roedel van Nationaal Park de Hoge Veluwe. In het Park zijn geen officiële tellingen, maar via een livestream zijn vier welpen en hun ouders waargenomen. Volgens het park zijn er echter vijf welpen aanwezig. Het aantal wolven dat dus aanwezig was in Nederland, lijkt dus uit te komen op zeker 25 stuks.

Een ander deel van de wolvenpopulatie dat niet bij deze 25 zit, zijn de welpen waar nog geen dna van is gevonden. Christian Jansen van BIJ12 vertelt dat hun sporen lastiger te vinden zijn, omdat de welpen van dit jaar nog niet mee zijn geweest op de jacht. Glenn Lelieveld van het Wolvenmeldpunt beaamt dit, maar voegt toe: ''Eigenlijk geldt dit voor alle welpen die nog 'thuiswonen'." Het is dus ook lastig om dna te vinden van welpen die vorig jaar geboren zijn en die nog in de roedel zitten. Om deze reden verwacht Jansen dat er bij de volgende rapportage meer wolven worden aangetoond.

Volgens BIJ12 zijn er dit jaar minimaal achttien welpen geboren, waarvan vijftien op de Veluwe. Een deel van deze welpen kunnen we dus bij het totaal aantal wolven optellen, maar mogelijk zijn een paar welpen dood gegaan. Welpen zijn namelijk tot hun eerste levensjaar het meest kwetsbaar.

Experts weten dus niet zeker hoeveel wolven er daadwerkelijk rondlopen. Ook waren er misschien nog meer wolven waarvan geen sporen zijn gevonden. Hoeveel wolven denkt Lelieveld dat er nu rondlopen? Hij schat dat er nu ongeveer 30 tot 35 wolven in Nederland zijn. Hij telt dan niet de zwervende wolven mee, maar telt alleen de wolven die al een territorium hebben en hun jongen. ''Als we hier een zwervende wolf tellen die over de grens gaat naar Vlaanderen, dan kan die wolf dubbel worden geteld. Daarom focussen we vooral op wolventerritoria. Wel zijn de migratieroutes van wolven interessant, hier kunnen beleidsmakers bijvoorbeeld de kans op schade door wolven verminderen door preventieve maatregelen te bevorderen.''

Hij vindt dus dat die rondzwervende wolven niet meegeteld zouden moeten worden in het aantal nu aanwezige wolven. Wel kan het zijn dat een wolf langere tijd, bijvoorbeeld langer dan een maand, zich in één regio ophoudt. Formeel is deze dan nog niet gevestigd, dat geldt pas bij zes maanden, maar dit kan natuurlijk wel een voorbode zijn voor wat kan gaan komen.

Lelieveld geeft een overzicht van de huidige locaties van wolven: de drie roedels in Gelderland zitten op de Noord-Veluwe, Midden-Veluwe en Hoge Veluwe. Hij vermoedt dat er een wolvenpaar op de noord-west Veluwe zit. Op de zuid-oost Veluwe zit een paartje waarvan hij verwacht dat het een roedel gaat worden. Ook lijkt er een wolf te zitten op de zuid-west Veluwe.

Buiten Gelderland huizen ook een paar wolven. Op de grens van Friesland en Drenthe zit een roedel van vijf wolven en in midden-Drenthe zit een wolvenpaar. In het oostelijk deel van Overijssel zit al vijf maanden een wolf en op de grens van Noord Brabant en Limburg zit een solitaire wolf.

Lelieveld verwacht daarom dat er later dit jaar acht roedels in Nederland leven. Drie van de vier nieuwe roedels komen waarschijnlijk op de noord-west Veluwe, op de zuid-oost Veluwe en in midden-Drenthe. Volgens hem krijgt een wolvin gemiddeld vier tot vijf welpen en bestaan roedels gemiddeld uit acht tot tien wolven. Het aantal wolven in Gelderland en de rest van het land zal dus aardig stijgen. Op de vraag wat Lelieveld verwacht van het aantal roedels en het aantal wolven in de toekomst, reageert hij: ''Dat is zo zinvol als voorspellen wanneer er een Elfstedentocht is. Niet te doen.''

Hoe de wolvenpopulatie zich gaat ontwikkelen, is dus nog onduidelijk. Wolvenexperts houden de aantallen goed in de gaten. Je kunt ze helpen door waarnemingen van wolven door te geven aan het Wolvenmeldpunt van de Zoogdiervereniging.