Vermeende daders misstanden De Glind na maanden nog niet aangepakt

Meerdere oud-pleegkinderen deden na de publicaties een poging om verhaal te halen of alsnog een officiële klacht in te dienen, soms gesteund door hervonden pleegbroers of -zussen. Veel van hen hebben echter moeite om de weg te vinden, of komen tot de ontdekking dat er vrijwel geen manier is om de vermeende daders aan te pakken.

Van de twintig gezinnen waar misbruik zou hebben plaatsgevonden, waar Omroep Gelderland getuigenissen van heeft, zijn meerdere vermeende daders nog werkzaam met een kwetsbare doelgroep. Eén pleegvader die kinderen zou hebben geslagen, werkt nu als jeugdbeschermer. Een ander werkte jarenlang in een leidinggevende functie bij Pluryn. Weer een ander echtpaar is nog actief als gastouder en in het onderwijs. Zij hebben altijd hun VOG, Verklaring Omtrent het Gedrag, behouden omdat er geen strafzaken zijn geweest.

Wat kun je nog als daders niet zijn veroordeeld, hun VOG hebben behouden, ingeschreven staan bij kwaliteitsregisters en dus hun werk kunnen voortzetten?

Na Kamervragen antwoordde staatssecretaris Maarten van Ooijen vorige maand, dat slachtoffers terecht kunnen bij het Landelijk Meldpunt Zorg (LMZ) bij de IGJ. Navraag leert dat de IGJ inderdaad kan helpen met advies. Bij meldingen van misstanden ouder dan twee jaar kijkt de inspectie of de melding aanleiding geeft om deze in behandeling te nemen. “Het LMZ lost niet zelf klachten op, maar geeft wel aan welke stappen mensen met klachten kunnen zetten.”

De staatssecretaris verwijst ook naar de onafhankelijke vertrouwenspersoon in de jeugdzorg, het Advies en Klachtenbureau jeugdzorg (AKJ). Daarover kwam eerder kritiek: de vertrouwenspersoon komt namelijk maar vier keer per jaar langs.

Tenslotte verwijst de staatssecretaris naar de Nationale Ombudsman. Maar die verwijst naar de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ). Directeur Jacky Stuifmeel noemt het ‘verschrikkelijk’ dat slachtoffers stad en land af moeten op zoek naar gehoor en gerechtigheid.

De SKJ is een openbaar beroepsregister voor professionals in de jeugdzorg, opgericht in 2014. Het tuchtrecht valt ook onder het Kwaliteitsregister. Voor de oud-pleegkinderen van De Glind is dit geen uitkomst. Stuifmeel: “Alle klachten van voor 2014 en klachten over professionals die niet bij ons geregistreerd zijn, kunnen hier helaas niet terecht. Ik denk dat slachtoffers overal waar ze aankloppen met verjaring te maken hebben.”

Stuifmeel erkent ook dat het onduidelijk is waar je met klachten over jeugdzorg terechtkunt. “Er is een wildgroei aan mogelijkheden. We zijn met al die klachtenorganisaties en ombudsmannen in gesprek geweest, of het handiger is om een centraal meldpunt te starten waar alles binnenkomt. Maar daar is verder niets mee gedaan.”

Dat er ondertussen mensen zijn die nergens terechtkunnen met hun klachten en de vermeende daders nog aan het werk zijn, zit haar dwars. “Dat is heel zuur om te constateren. Als het waar is dat professionals nog steeds hun werk doen met cliënten met dezelfde problematiek en wij daar op dit moment niets aan kunnen doen, dan is dat heel pijnlijk.”

Als aangetoond kan worden dat vermeende daders nog altijd leed veroorzaken, ziet Stuifmeel nog wel een open deur. “Je zou willen dat slachtoffers aankloppen bij de werkgever waar die professionals nu werken en daar in gesprek gaan om te kijken of wat destijds gespeeld heeft, nu nog steeds speelt. Als dat zo is, dan moet dat opgepakt worden. Een andere oplossing zou ik niet weten, hoe naar dat ook is.”

Advocaat Richard Korver, die vaker slachtoffers van zware (zeden)misdrijven bijstaat, heeft gesproken met één van de slachtoffers van De Glind. Ook Korver noemt het lastig om vermeende daders na zoveel jaren veroordeeld te krijgen. De zaken zijn vaak verjaard, al zijn de regels daaromtrent meermaals veranderd en complex.

"Je moet creatief denken", zegt hij. "Ik heb wel civiele rechtszaken behandeld waar ik met succes de verjaringstermijn buiten werking heb laten stellen. Dan gaat het vooral om seksueel misbruik op jonge leeftijd." Hij noemt ook de mogelijkheid om een organisatie of zelfs de staat aan te klagen, als je kan bewijzen dat de misstanden bekend waren, maar dat er weg is gekeken. "Het bewijs daarvoor is echter vaak moeilijk of niet te leveren."