Koen hoopt vogelliefhebbers een plezier te doen

In het najaar vliegen op een dag soms wel duizend kraanvogels in grote groepen over het oosten van ons land. Mede door het bijzondere geluid dat de vogels tijdens de vlucht maken, is het een fenomeen waar veel vogelliefhebbers zich op verheugen.

Waar en wanneer de vogels precies overvliegen laat zich moeilijk voorspellen, wat kan leiden tot tijdverspilling en een stijve nek. Het bracht bioloog en wiskundige Koen de Koning van de Wageningen Universiteit op het idee om de kraanvogelradar te ontwikkelen. Voortaan hoef je dus niet meer omhoog te kijken maar kun je de vogels lokaliseren vanuit je luie stoel. Net als bij de buienradar voorspelt het computerprogramma waar en wanneer de kraanvogels overvliegen.

De applicatie gebruikt waarnemingen van de vogels samen met voorspellingen van onder meer de vluchtroute. Hierbij wordt ook gekeken naar de windrichting en de kracht van de wind. Door deze informatie te combineren kan de 'radar' aangeven waar trekkende kraanvogels te zien zijn en dat maakt het spotten van de populaire vogels veel makkelijker.

Het idee ontstond bij De Koning uit frustratie: Altijd nét te laat om ze te zien, op de verkeerde plek staan, of juist te vroeg weer weggegaan.

De kraanvogelradar is nu vooral nog een handig hulpmiddel voor vogelliefhebbers, maar volgens de makers van de applicatie biedt de nieuwe techniek veel meer mogelijkheden. Zo zijn onderzoekers van de Wageningen Universiteit bezig met een berenonderzoek in Oost-Europa.

De techniek maakt het mogelijk nauwkeurig te monitoren waar zich beren bevinden. Daardoor kunnen de onderzoekers meer leren over het gedrag van de dieren, wat uiteindelijk moet leiden tot minder confrontaties tussen mensen en beren. In eigen land zou een 'wolvenradar' ontwikkeld kunnen worden. Dat kan natuurbeheerders helpen om deze dieren beter te beschermen.

De kraanvogelrader is openbaar en te bereiken via deze link. Aan een meer toegankelijke domeinnaam wordt nog gewerkt, vertelt De Koning. Verreweg de meeste kraanvogels hebben hun overwinteringsplaatsen inmiddels wel beperkt, maar door de ingevallen kou gaan ook nu nog kleine groepjes kraanvogels op trek die zich blijkbaar hadden voorgenomen om te overwinteren in hun leefgebied voor de zomer. De kraanvogels in het Korenburgerveen bij Winterswijk zijn in het najaar al vertrokken.