Doetinchem baalt: bouwproject kost 1 miljoen extra door vervuild grondwater

De verontreiniging is waarschijnlijk ontstaan door blusmateriaal. Het oefenterrein van de brandweer bevond zich vroeger in dit gebied. De bodem is door de gemeente al eerder gezuiverd op PFAS, met een kostenplaatje van een half miljoen. Maar nu blijkt dat het grondwater ook PFAS bevat.

De extra kostenpost valt Ingrid Lambregts, wethouder Wonen, rauw op haar dak. "Toen boven tafel kwam dat we weer met een nieuwe PFAS-verontreiniging te maken hadden, zakte de grond onder mijn voeten weg. We hebben als Doetinchem blijkbaar het verkeerde lootje getrokken en zitten nu in de kopgroep van de PFAS-grondwaterproblematiek."

De gemeente stuitte op de PFAS-verontreiniging tijdens de bouw van het paradepaardje van het project; het wooneiland dat kunstmatig wordt gecreëerd. "Om het eiland heen wilden we een mooie gracht aanleggen, zodat de bewoners vanuit hun huis zo het water op kunnen. We moesten hiervoor kadewanden realiseren en het water dat we tijdens het graven tegenkwamen wegpompen. Het idee was om dit grondwater naderhand weer terug in de Oude IJssel te gooien. Maar inmiddels blijkt dat de PFAS-regels die hieraan verbonden zijn, door de jaren heen dermate streng zijn geworden dat wij al dit water nu eerst moeten reinigen", vertelt de wethouder.

Het reinigen van dit water blijkt dus een flinke financiële tegenvaller te zijn: "In juni hebben we bij de bouw van DOK 2 ook PFAS in het grondwater ontdekt. Dit hebben we toen gereinigd met een koolfilter, dit kostte ons 150.000 euro. Maar het grondwater bij het eiland, DOK 5, is dusdanig verontreinigd dat het ons nog 850.000 euro gaat kosten."

Lambregts geeft aan er goed ziek van te zijn: "Het is toch 1 miljoen euro aan gemeenschapsgeld dat we zo de Oude IJssel in gooien. Daarbij zit er momenteel al PFAS in de Oude IJssel, nog een hogere concentratie dan wij in ons grondwater hebben gevonden. Ik begrijp dat we ons moeten inzetten voor het milieu, maar deze kosten staan niet in verhouding tot de milieuwinst die het oplevert. Als je het aan mij vraagt zijn we met een kanon op een mug aan het schieten."

Het lastige aan dit verhaal is met name dat de PFAS-normering door de jaren heen continu wordt aangepast en opgeschroefd. Dit stuit de wethouder dan ook flink tegen de borst. "De woningnood is hoog, we willen allemaal extra huizen bouwen. Maar een gebiedsontwikkeling duurt gemiddeld zeven jaar. Wanneer de spelregels tijdens lopende projecten worden aangepast, kom je als gemeente voor enorme onvoorziene kosten te staan. Heel veel gemeenten in Nederland zullen hierdoor in de problemen komen."

Lambregts geeft aan ten strijde te trekken tegen deze manier van werken en gaat in gesprek met het Rijk. "Ik denk dat we met stoom en kokend water moeten verzamelen op hoeveel plekken dit speelt, en hoe we terug kunnen naar wat redelijk is. Op die manier kunnen we voorkomen dat toekomstige projecten in andere gemeenten tegen deze hoge kosten oplopen. Wij kunnen het nu toevallig betalen, maar ik had het geld veel liever op een andere manier uitgegeven voor onze inwoners."

Waterschap Rijn en IJssel is verantwoordelijk voor de meting van het grondwater en houdt de gemeente Doetinchem aan de normering: "We moeten ons houden aan de overheidsnormen, en lozing van door PFAS vervuild water in een rivier is nou eenmaal niet mogelijk." Volgens de woordvoerder van ligt er zelfs een voorstel om de normen nóg strenger te maken om zo de verspreiding van PFAS in de natuur verder te beperken.