Arnhem en omstreken
Ambtenaren handelden 'beetje klungelig' in Arnhemse discriminatieaffaire, zegt ex-wethouder

ARNHEM - Het handelen van de ambtenaren die het Arnhemse discriminatierapport onder de tafel hielden, was 'een beetje klungelig'. Dat zegt ex-wethouder Jan van Dellen in het radioprogramma De Soundtrack van RTV Connect. Ook was het onderzoek dat onomstotelijk discriminatie binnen de gemeente aan zou tonen volgens hem 'helemaal niet zo'n gek rapport'. Verder stelt Van Dellen dat hij er weliswaar verantwoordelijk voor was, maar er niet over ging.
Dat is een aantal opvallende uitspraken in de inmiddels toch lange en pijnlijke geschiedenis van het Arnhemse discriminatieschandaal dat al veel stof heeft doen opwaaien. Onlangs zou de huidige wethouder Maurits van de Geijn publiekelijk hebben erkend dat de hele affaire 'een aantal directieleden de kop heeft gekost'. De gemeenteraad is op dit moment in afwachting van antwoorden op vragen aan hem daarover. Eerder berichtte Omroep Gelderland op basis van meerdere bronnen dat 'er koppen moesten rollen'. De tweekoppige directie verdween inderdaad korte tijd later.
De Arnhemse discriminatieaffaire draait om een onderzoek van de Universiteit van Tilburg dat discriminatie binnen het personeelsbeleid van de gemeente aantoont. Dat rapport werd jarenlang bewust onder de tafel gehouden. Ook nadat ChristenUnie-raadslid Nathalie Nede er herhaaldelijk vragen over stelde, duurde het nog lang voor het openbaar werd gemaakt.
Het rapport van de Universiteit van Tilburg had Van Dellen in eerste instantie 'nooit gezien', benadrukt hij. Waarom niet? "Dat is een hele goede vraag", erkent de voormalig wethouder. Bij navraag werd hem verteld dat er helemaal geen rapport was, dat er uiteindelijk wel bleek te zijn, legt Van Dellen uit.
'Veel genuanceerder'
Maar dat de ambtenaren hem zouden hebben voorgelogen, dat ligt 'veel genuanceerder', meent Van Dellen. "Die hebben goed willen handelen en gezegd: 'Het was niet helemaal af en we zijn toch al bezig met die aanbevelingen, dus waarom moeten we het verder brengen?'", verklaart Van Dellen waarom het rapport niet direct op zijn bureau is beland. Dat is 'een beetje klungelig' gegaan, vindt hij. "En achteraf hadden we het er misschien gewoon veel eerder met elkaar over moeten hebben."
Daarmee haalt Van Dellen opnieuw aan dat het rapport niet af zou zijn geweest. Iets wat door onderzoeker Hans Siebers ten stelligste werd ontkend. "Of deze afdeling beschikt niet over de expertise om een dergelijk rapport te kunnen lezen en begrijpen, of er is hier kwade opzet in het spel in een poging mijn rapport zwart te maken", sprak hij over de bezwaren vanuit de gemeente richting zijn onderzoeksopzet. "Ze projecteren hun eigen onkunde op mijn stuk. Dit riekt naar smaad", zei de professor daarover.
Ook zegt Van Dellen nu weer dat hij zelfs voor het hele rapport naar buiten kwam al een jaar met alle aanbevelingen die daar in staan bezig was. Soortgelijke uitspraken deed hij ook toen de hele kwestie speelde. Die werden destijds door professor Siebers van stevige kritiek voorzien. Geen van die initiatieven zou namelijk enige relevantie hebben voor de uitkomsten van het onderzoek of het geconstateerde probleem van discriminatie, legde Siebers uit.
'Geen discriminatierapport'
Van Dellen ontkent verder in het radioprogramma van presentator Wim Ludeke dat het zou gaan om een 'discriminatierapport'. "Dat ging over verbeteringen over hoe je mensen uit andere culturen op hun gemak kunt stellen. Een blanke man van 50 jaar kun je anders benaderen of interviewen dan andere culturen, en dáár ging dat rapport over. Eigenlijk was dat helemaal niet zo'n gek rapport", betoogt Van Dellen.
Toch spreekt het rapport wel degelijk van een ongelijke behandeling in sollicitatieprocedures waar het gaat om inwoners met een niet-westerse achtergrond. Die was volgens Siebers op dat moment zelfs slechter dan in andere gemeenten.
De professor constateerde al eerder 'een gebrek aan probleembesef' binnen de gemeente naar aanleiding van zijn conclusies. "Dit kan het daglicht niet verdragen. In het licht van de Grondwet en de Algemene wet gelijke behandeling, kun je zo’n rapport niet naast je neerleggen", vond Siebers van de houding waar hij binnen de gemeente op bleef stuiten.
'Verantwoordelijk, maar ga er niet over'
Van Dellen was als wethouder verantwoordelijk voor het personeelsbeleid, waar dit rapport over ging. "Dan ben je ook overal verantwoordelijk voor, maar je gaat er niet over", beweert hij. "Dat is heel bijzonder. Als je in het bedrijfsleven directeur bent, dan mag je ook een besluit nemen." Voor personeelsbeleid is dat volgens hem 'heel ingewikkeld'.
Dat Van Dellen in het radioprogramma van RTV Connect toch iets kwijt wilde over de hele kwestie, is tamelijk uniek. Vanaf het moment dat die eind 2020 ging spelen, weigerde hij steevast de pers erover te woord te staan.
Luister hier het volledige gesprek met Jan van Dellen bij RTV Connect: