Mag een ziekenhuis een agressieve patiënt weigeren?

Gelderse ziekenhuizen hebben allemaal wel hun voorbeelden van vormen van agressie waar het personeel mee te maken krijgt: van schelden, bijten, slaan, tot het volledig vernielen van een kamer.

Ziekenhuis Rijnstate in Arnhem meldt dat het voor de coronapandemie maximaal vijf keer per jaar voorkwam dat patiënten de toegang werd geweigerd, en dat dat sinds corona zo'n zestien keer gebeurt.

Ziekenhuis Gelderse vallei in Ede heeft sinds de uitbraak te maken met tachtig meldingen per jaar van agressie, tegen veertig daarvoor. Dit jaar zijn er in Ede drie ontzeggingen geweest. Ook het CWZ in Nijmegen meldt dat er gemiddeld één of twee patiënten per jaar niet inkomen. Maar dat wringt dus wel, want een woordvoeder van het ziekenhuis zegt: "We hebben een zorgplicht."

In coronatijd werden de lontjes steeds korter, zegt ook Wouter van der Horst, woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). "Toen je bijvoorbeeld niet met meerdere mensen op bezoek mocht of als het te lang duurt bij de triage (beoordeling van een aandoening of letsel, red). Op de spoedeisende hulp wordt gekeken wie echt als eerste geholpen moet worden, maar als jij dan drie uur moet wachten. En als jij vindt dat je snel geholpen moet worden", somt Van der Horst situaties op waarin het soms misgaat.

Als het druk is op de spoedeisende hulp zie je sinds corona dat er al snel een gespannen sfeer heerst, weet de woordvoerder. Volgens hem wordt dan al snel het argument gehoord: "Ik heb toch premie betaald."

"De zorgplicht is heilig", benadrukt Van der Horst. Op de vraag of een ziekenhuis een patiënt mag weigeren, antwoordt hij stellig: "Het komt weinig voor. Het is incidenteel, maar je mag een patiënt weigeren."

En dat weigeren, gebeurt niet zomaar: "Dan moet er sprake zijn van buitensporig gedrag. Als er bijvoorbeeld met een mes gedreigd wordt. Maar dan is er al beveiliging bij en soms ook politie. In zo'n geval doe je als ziekenhuis ook aangifte", legt Van der Horst uit.

Harde cijfers heeft hij niet, maar hij kent de trend van toenemende agressie in ziekenhuizen. Hij weet ook dat er eerst naar andere oplossingen worden gezocht dan het weigeren van een patiënt. "Praten, masseren, begrip vragen. Met geduld en goede argumenten. Je zoekt het in het compromis, de-escaleren. Dat kost wel veel tijd en gaat weer ten koste van andere patiënten."