'Dood gaan we allemaal', dat zeg je niet bij kanker - maar dít wel

Als arts van het Doetinchemse Slingeland Ziekenhuis moest Erik Muller zijn patiënten maar al te vaak slecht nieuws vertellen. "In het begin probeerde ik dan vooral heel eerlijk en heel duidelijk zijn", zegt hij in het praatprogramma de Week van Gelderland van Omroep Gelderland. "Een mooi idee, maar het effect moet niet zijn dat mensen als een geslagen hond de spreekkamer verlaten." In het vervolg van zijn medische carrière leerde Muller dat het vooral belangrijk is om op de juiste golflengte van kankerpatiënten te zitten.

Simpel is dat lang niet altijd. Kanker kan immers een slopende ziekte zijn, een aankondiging van sterfelijkheid die ons woorden ontneemt. En dat is te begrijpen, vindt Muller. "Maar als je bijvoorbeeld echt niet wat je tegen iemand met kanker moet zeggen, zeggen dát dan. Je kunt rustig zeggen dat je het even niet weet. En verder: hou het klein. Vraag niet hoe het gaat, maar vraag hoe het vandáág gaat."

Denk verder ook vooral na over wat je voor iemand kan betekenen, is het advies van de gepensioneerde arts. "En zeg dan niet 'als ik iets voor je kan doen, bel me dan maar.' Maar bied meteen iets concreet aan, zoals wat te eten klaarmaken, de kinderen vermaken of meegaan naar een bestraling. Met dat soort dingen bied je echt praktische hulp."

Ongevraagd gezondheidsadvies geven, dat doe je beter niet. En direct beginnen over iemand anders die óók kanker heeft, is eveneens niet aan te raden. Hetzelfde geldt voor de goedbedoelde tip om 'positief te blijven' of 'te vechten'.

Maar het allerergste dat je kun doen? "Niets", zegt Muller. "Niets doen is het ergste. Als je hoort dat een familielid of een bekende kanker heeft, dan verwacht diegene dat je reageert. En als de relatie je iets waard is, dan doe je dat ook. Het komt alleen te vaak voor dat mensen niet reageren omdat ze gewoon niet weten wat ze moeten zeggen of doen."

Het boek 'Gelukkig heb je je wenkbrauwen nog!' biedt daar dus uitkomst. Het leverde Muller positieve reacties op, waarvan 'fijn dat iemand het eindelijk opschrijft" er slechts één was. "Patiënten willen er doorgaans niet te veel over klagen, maar ze komen het toch allemaal tegen", aldus de arts.