Tamme strijdt al tien jaar tegen mensenhandel, óók in onze provincie

De Leur was vroeger maatschappelijk werker en kwam in die rollen op allerlei plekken in het land. Op de Wallen, maar ook op andere locaties, ontmoette hij slachtoffers van mensenhandel: mannen en vrouwen die seksueel werden uitgebuit, gedwongen moesten bedelen, verplicht een orgaan moesten doneren en onder afschuwelijke omstandigheden werk verrichten. Het greep hem aan.

"Drugs is óók erg", benadrukt De Leur, "maar drugs kun je maar één keer verkopen en gebruiken en dan is het weg. Mensenhandel is zoiets akeligs, want een mens kun je heel veel keren verkopen. Dat gebeurt bij seksuele uitbuiting, criminele uitbuiting en arbeidsuitbuiting. Er zijn mensen die misbruik maken van en geld verdienen aan slachtoffers van mensenhandel. Dat is niet alleen een crimineel feit - waarvoor je twaalf jaar celstraf voor kunt krijgen -, maar ook héél mensonterend en tegen alle mensenrechten in. Als je slachtoffers hebt ontmoet, kun je niet meer stil blijven zitten."

Na enkele jaren in de media te hebben gewerkt, startte De Leur in 2012 het instituut MetaStory. Daarmee biedt hij onderwijs aan over maatschappelijk relevante thema's, waarbij de focus op de strijd tegen mensenhandel ligt. Ja, zegt hij eerlijk, het is wel eens ontmoedigend om voortdurend te moeten vechten tegen mensen die extreem kwade bedoelingen hebben. "Het is een enorm probleem in de samenleving. Kón je uitbuiting maar oplossen. Helaas zijn er altijd weer slechte mensen, die op dit idee komen. Dat is soms heel ontmoedigend."

"Ik ben er al lang mee bezig, maar maak steeds weer strafzaken mee waarin ik niet één persoon, maar een hele groep kwetsbare mensen zie die wordt uitgebuit. Dat is wel eens een heel zwaar gevecht. Maar juist andere mensen hierover opleiden geeft tegenwicht."

Iedere keer dat De Leur hoort, leest of meemaakt dat een mensenhandelaar is opgepakt of een slachtoffer is bevrijd, balt hij de vuist. "Dat zijn mooie dingen - al is de realiteit toch dat het vaak heel complex is. Mensen oppakken en voor het gerecht krijgen is ingewikkeld, maar ik houd me eraan vast als het lukt."

De voorbeelden zijn legio, zegt hij, óók in Gelderland. "Het gebeurt echt niet alleen ver weg. Zodra je het herkent, ga je het zien. Het gebeurt op vakantieparken in onze provincie, zoals in Ede. Het gebeurt bij jonge meisjes die meegaan in de mooie praatjes van loverboys in Arnhem. Ook hier is maandelijks een incident rondom mensenhandel, echt."

"Op scholen worden jongeren crimineel uitgebuit. Ze krijgen de vraag of ze tegen betaling eens een pakketje willen afleveren op een adres. Daar blijkt drugs in te zitten, en als het pakketje eenmaal is afgeleverd zegt de opdrachtgever: je bent nu strafbaar, nu moet je voor ons blijven werken. Via intimidatie en groepsdruk wordt dat in stand gehouden. Ook zijn er mensen die als werknemers worden uitgebuit in de voedsel- en vleesindustrie in onze provincie. Ze worden ondergebracht op een vakantiepark, buiten het zicht van de controles, tot een gemeente een inval doet."

De Leur is behalve strijder tegen mensenhandel en opleider van jonge professionals, ook een ambassadeur. Hij strijdt nadrukkelijk voor meer bewustwording van het probleem. "Het begint erbij dat we het niet zien. We hebben een mooi land en kunnen ons eigenlijk niet voorstellen dat er mensen zijn die zó slecht met anderen omgaan - omdat wij dat nooit zouden doen. Maar toch worden in ons land naar schatting ieder jaar zesduizend mensen verhandeld en uitgebuit. Dat is voor velen lastig te plaatsen, net als oorlog en marteling. Daar kunnen wij ons moeilijk iets bij voorstellen."

De Leur is de eerste ontvanger van de Aanpak Mensenhandel Award van het coördinatiecentrum tegen mensenhandel (CoMensha). De award ziet hij als een aanmoedigingsprijs, want Nederland is er als samenleving nog lang niet. "Deze prijs zegt me dat we in ieder geval qua strategie op de goede weg zitten. Je kunt niet in je eentje mensenhandel oplossen; je moet het samen doen, stukje voor stukje."

"Eén mens redden uit de mensenhandel is niet voldoende. We hebben een hele samenleving, een leger aan professionals nodig om kwade netwerken te bestrijden. Ik zie deze prijs als een aanmoediging. Ik heb meer dan duizend mensen opgeleid, de voorbije jaren. Dat is een soortelijk gewicht en een kennis in de samenleving, waarvan ik hoop dat we daarmee de strijd tegen mensenhandel kunnen gaan winnen."