Personeelstekort helpt statushouders als Sohad (42) sneller aan werk

Sinds vier maanden werkt de Syrische Sohad bij een broodjeszaak in Apeldoorn. Smoothies maken, broodjes smeren, tafels afnemen. En, omdat het werk haar zo goed afgaat, mag ze sinds kort ook de kassa bedienen. "Ik ben zo blij."

Sohad is in haar nopjes met haar arbeidscontract, want ze heeft een droom: teammanager worden. Liefst bij Backwerk, de broodjeszaak waar ze nu haar dagen doorkomt. Toen ze nog thuis zat, was het zwaar: “Dan dacht ik de hele tijd aan mijn familie in Syrië”.

“Nu ben ik de hele dag bezig. Ik heb contact met collega's en maak vriendinnen. Dat is ook goed voor m'n taalontwikkeling. Hier spreekt niemand Arabisch dus mijn Nederlands is goed vooruitgegaan”, zegt de statushoudster.

Ruim 40 procent van de statushouders heeft na vijf jaar een baan, berekende het CBS vorig jaar. Nu valt er wat te kiezen voor statushouders. Sinds personeelstekorten bedrijven teisteren, besluiten meer ondernemers mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen. Dat merken ze bij Lucrato, een werkleerbedrijf dat actief is in de gemeenten Apeldoorn, Epe en Heerde.

“We worden gebeld door bedrijven. Hiervoor gebeurde dat minimaal”, zegt consulent statushouders Ilse van der Plas. “Het is een hele grote omkeer geweest. Door de verandering op de arbeidsmarkt door tekorten zijn er ineens heel veel mogelijkheden.”

Voor Sohad betekende dit dat ze vrijwel direct bij Backwerk terecht kon. “Ik zei meteen ja”, zegt Sohad. Na een proefmaand gaf werkgever Silvester Tollenaar haar een arbeidscontract voor zeven maanden, met de intentie om deze daarna met een jaar te verlengen: “Omdat ik het heel belangrijk vind dat iedereen een kans krijgt op de arbeidsmarkt”.

Tegenvallen kan het soms ook, weet Tollenaar: “Ik nam eens een statushouder in dienst als bezorgster. Achteraf bleek dat ze helemaal niet kon fietsen. Sommige dingen zijn voor ons zo vanzelfsprekend, maar dat is niet altijd het geval”.

Denken in oplossingen is daarop het antwoord. Dat ervaren ze bij Axent Groen, een groenbedrijf die in Epe onlangs drie statushouders aannam, waaronder Hagos Fitwi Weldeselassie uit Eritrea. Hij spreekt geen Nederlands, maar met behulp van een (telefonische) tolk kan hij toch aan de slag.

“Soms is het lastig. Maar wij willen mensen die begeleiding bieden zodat ze wél bij ons kunnen werken. Ook wij hebben te maken met een personeelstekort”, zegt Bob Wijlens. “Dat is voor ons een uitdaging om nóg verder te kijken. Een 'obstakel' nemen we voor lief omdat we denken dat we iemand kunnen laten groeien.”

Volgens Vluchtelingenwerk Nederland willen veel statushouders graag aan het werk. “Ze zijn dankbaar dat ze in Nederland mogen blijven en willen graag hun steentje bijdragen en volwaardig meedoen”, aldus woordvoerder Evita Bloemheuvel. Ook zij ziet dat sommige vluchtelingen door personeelstekorten makkelijker aan een baan komen.

Maar er zijn nog drempels: “Diploma's uit het land van herkomst zijn in Nederland minder waard. Hierdoor moet er eerst een aanvullende opleiding worden gevolgd, of ze moeten werk zoeken op lager niveau. Vaak is er een gat in het cv. Op dit moment verblijven mensen gerust twee jaar in een azc en mogen in de tussentijd nog niet werken.” De taaleis, cultuurverschillen en een klein sociaal netwerk worden ook als barrière genoemd.

Werkleerbedrijf Lucrato ontwikkelde een speciaal traject waarbij statushouders 'werkfit' gemaakt worden. “Sporten en bewegen horen hierbij, maar ook mentaal: hoe ziet mijn toekomst eruit hier in Nederland? Hierdoor gaan ze doelen stellen. Zo'n traject duurt ongeveer zes maanden”, vertelt Van der Plas.

De werkgevers van Sohad en Hagos zijn overtuigd dat statushouders kunnen bijdragen aan de oplossing voor personeelstekorten. “Zeker. Je moet wat creatiever zijn en je niet laten tegenhouden door obstakels”, zegt Wijlens. “Ik nodig andere werkgevers uit om dit ook te doen. We zien dat het werkt.”