Spannende dag voor boeren: kabinet komt met reactie op stikstofadvies Remkes

De uitkomsten van het kabinetsberaad zijn voor Gelderland van belang. Onze provincie geldt als 'stikstofbrandhaard' van Nederland. Er zijn veel veehouders, maar tegelijkertijd is de Veluwe het grootste aaneengesloten natuurgebied van Nederland. Ook de Achterhoek en de Gelderse Vallei tellen natuurgebieden, die volgens natuurorganisaties veel last hebben van stikstofuitstoot.

Wat meespeelt is dat Nederland mogelijk verder 'op slot' gaat, als de stikstofuitstoot niet snel wordt verminderd. Door de overmaat aan stikstof is er geen ruimte meer voor belangrijke bouwprojecten. Ook zogenoemde PAS-melders kunnen pas verder met hun bedrijf als er iets aan de huidige uitstoot gedaan wordt.

Een oplossing voor de problemen wordt gezocht bij de agrarische sector. Bemiddelaar Remkes stelde vorige week een aantal maatregelen voor om snel de stikstofuitstoot te verminderen. Het meest in het oog springende advies, is het binnen een jaar laten innoveren, verplaatsen of uitkopen van vijfhonderd tot zeshonderd 'piekbelasters'. Wie 'piekbelaster' zijn en waar zij aan moeten voldoen, is nog onduidelijk.

Zie ook: Boeren en politiek vol vragen na stikstofrapport van Remkes

Die term zorgt voor onrust onder boeren, merkt Gert Schoterman, directeur bij agrarisch adviesbureau Van Westreenen in Lunteren. "De zorgen zijn té groot. Er is al een aantal jaren geen duidelijkheid gegeven vanuit de overheid. Agrarische ondernemers weten niet meer waar ze aan toe zijn. Veel boeren bellen ons nu, soms zwaar emotioneel."

Hoogleraar Milieu en Duurzaamheid Jan Willem Erisman, ook wel bekend als 'de stikstofprofessor', weet net als de boeren niet precies wat Remkes met de term 'piekbelasters' bedoelt. "Dat hangt erg af van de definitie die het ministerie er aan gaat geven, want dit is op verschillende manieren uit te leggen."

Zelf schreef zelf in 2021 een rapport, waarin hij de stikstofproblematiek onder woorden bracht. "Daarbij hebben wij gekeken naar bedrijven die neerslag op alle natuurgebieden in Nederland veroorzaken. Als je dan de cijfers op een rijtje zet, zie je dat het overgrote deel van die bedrijven in de Gelderse Vallei gevestigd is."

Hij ziet in dat gebied dan ook ruimte om op korte termijn stappen te maken. "En ik begrijp van gedeputeerde Peter Drenth dat daar al veel gebeurt. Daar schijnen veel boeren te willen stoppen. Daar zou de overheid nu gebruik van moeten maken, zodat we zo snel mogelijk in heel Nederland PAS-melders weer ruimte kunnen geven, en ook de bouw weer op kunnen starten."

Dat vindt ook Schoterman belangrijk. "Ik zou boeren die vrijwillig willen stoppen, stimuleren. Er zijn er genoeg die dat wel zien zitten op termijn. Boeren die wél door willen, faciliteer die maximaal met innovatie, zo kun je binnen één of twee jaar veel stikstof reduceren. Dan heb je al een groot deel van het probleem opgelost."

Hoewel Remkes niet veel anders in zijn rapport noemt, dan Erisman een jaar geleden al zei, ziet de stikstofprofessor nu een ander sentiment in Nederland. "Remkes heeft de boeren om tafel gekregen, dus er is nu een gesprek mogelijk. En als er een gesprek is, kun je perspectief bieden. Daar draait het nu om. Het is jammer dat we dit niet een jaar geleden deden, of drie jaar geleden na de uitspraak van de Raad van State, of dertig jaar geleden toen het probleem bekend werd, maar het is goed dat we nu vooruit kunnen kijken. Nu wordt het tijd om stappen te gaan zetten."