Gelderland
Waarom zijn er steeds minder boeren?
5 oktober 2022, 08:51 • 3 minuten leestijd
ARNHEM - Harde acties, ludieke protesten, omgekeerde vlaggen: boeren strijden voor hun voortbestaan, nu een drastische verkleining van de veestapel onvermijdelijk lijkt. Maar is dat beeld wel terecht? Krijg je met minder vee ook minder boeren of ligt het toch anders?
Even terug naar de jaren vijftig. Nederland telde toen meer dan 400.000 landbouwbedrijven. Daar zijn er nu nog maar 52.000 van over. Ook het aantal arbeidskrachten in de landbouw - inclusief gezinskrachten - daalde van bijna een half miljoen naar iets meer dan 100.000 nu.
Er zijn dus al steeds minder boeren en dat is een trend die al jaren gaande is. De grootste oorzaak daarvan is de intensivering van de landbouw. Grote bedrijven worden steeds groter en kleine bedrijven houden op te bestaan, of worden opgekocht door de grote spelers.
Je zou kunnen zeggen dat de agrarische sector met dit systeem zélf de allergrootste bedreiging vormt voor het voortbestaan van boeren. Toch is dat iets te kort door de bocht, want de overheid heeft in de jaren zestig juist de basis gelegd voor de schaalvergroting, de intensivering van de landbouw. De productiviteit van de landbouw moest worden verhoogd en er moest na de Tweede Wereldoorlog vooral voor gezorgd worden dat er in ons land nooit meer honger zou zijn.
In 1970 kwam daar vanuit het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid van de Europese nog het zogeheten Mansholtplan bovenop. Een van de doelen van dat plan was het samenvoegen van boerderijen om grotere boerenbedrijven te creëren. Op die manier werd voorkomen dat boeren om zouden vallen.
Daarbij zijn er nu nog steeds allerlei subsidieregelingen waar vooral de 'grote jongens' van profiteren. Hoe meer grond je bezit, hoe groter het subsidiebedrag. Rijke boeren worden zo steeds rijker en groter, terwijl de kleinere boeren veel minder subsidie ontvangen en uiteindelijk omvallen.
Geen perspectief
De stikstofplannen die er nu liggen, geven eigenlijk nauwelijks perspectief voor de boer. Daar zijn vriend en vijand het wel over eens. Toch sprak Remkes, naast alle bekende koppen rondom de protesten, ook met een keur aan andere partijen die te maken hebben met landbouw in Nederland. Ook met biologische boeren.
Zij zien de oplossing juist in het ontstaan van meer, maar vooral kleinere bedrijven en minder vee. Minder dieren per bedrijf dus, maar wel meer werk voor boeren omdat er voor dat systeem weer meer bedrijven nodig zijn. Alleen valt of staat ook dat concept met de nodige wils- en daadkracht vanuit de politiek én moeten er ook hervormingen komen in het Europees gemeenschappelijk landbouwbeleid.
