Otto was elektromonteur, maar helpt nu mensen met een beperking

Wim is cliënt en woont met vijf anderen in een woonhuis bij de zorginstelling. Hij is matig verstandelijk beperkt. "Iedere dag koken we met één van de cliënten", legt Otto Camfferman uit Neede uit. "Ze oefenen dan vaardigheden, maar het is ook juist de bedoeling dat we dan één op één gesprekken hebben."

Wim komt in de tussentijd terug met de groenten. Samen gaan ze aan de slag om een lekkere maaltijd op tafel te krijgen. Als je naar de twee kijkt, dan denk je dat ze elkaar al jaren kennen. Toch is dat niet zo. "Ik werk hier sinds januari", zegt Otto. "Eigenlijk ben ik elektromonteur, maar ik laat me nu omscholen naar de zorg."

Daarvoor gaat hij één dag in de week naar school. "Jaren geleden kreeg mijn vrouw een beroerte en had ze hulp nodig. Toen ik zag wat die mensen deden voor mijn vrouw dacht ik al: dat wil ik ook", zo begint hij. "Maar ja, je geeft je vaste baan niet zomaar op. Vorig jaar tijdens de coronatijd heb ik echter een proefperiode meegedraaid en toen wist ik het zeker: ik wil die zorg in."

Anouk Lenderink van Zozijn is maar wat blij met mensen als Otto. "Er moeten mensen bijkomen, want anders komt de zorg echt onder druk te staan." De komende tien jaar gaat ongeveer een derde van het personeel met pensioen. "In ziekenhuizen zie je soms dat zorg uitgesteld wordt. Dat kunnen wij hier niet."

Niet alleen Zozijn zoekt mensen. Vraag het aan een willekeurige zorginstelling in de Achterhoek en overal zullen ze zeggen dat er handjes nodig zijn. Verpleegkundigen, artsen, maar ook psychologen of fysiotherapeuten. De Achterhoek kent tal van beroepen in de zorg en welzijnssector.

Er zijn in totaal 25.500 banen en de verwachting is dat er nog veel meer mensen nodig zijn om alle vacatures te vervullen. "Dit komt door de vergrijzing", zegt Ellen Rouwhorst van het WerkgeversServicepunt Achterhoek. "Er wonen in de Achterhoek relatief veel ouderen. Daarnaast is een groot deel van de mensen die nu in de zorg werkt ouder. Zij gaan over een jaar of tien met pensioen. En dat betekent dat we over twintig jaar echt de piek te pakken hebben."

Er zijn nu zeshonderd vacatures in de gehele sector. Dat was vijf jaar geleden nog niet eens de helft.

Als je kijkt naar het aantal scholieren en studenten op de opleidingen die met zorg te maken hebben, blijkt er een gat te zijn. "Het gaat ons niet lukken om de vacatures op te vullen met deze groep", aldus Rouwhorst.

Daarom zijn mensen zoals Otto heel hard nodig. "We proberen in te zetten op zij-instromers en nieuwkomers in de zorg. De laatste groep bestaat uit statushouders die we opleiden, zodat ook zij in de zorg aan de slag kunnen."

Zorgorganisaties moeten op een andere manier personeel binnenhalen. Ze moeten daar veel meer moeite voor doen. "We hebben bijvoorbeeld nu ruimte voor BBL'ers die - net als Otto - naar school gaan en tegelijkertijd werken." Daarnaast zit de oplossing volgens Anouk niet alleen in de bemensing. "We moeten slimmer zijn met elkaar, beter organiseren en innoveren."

Rouwhorst vult aan: "De zorg zoals wij die kennen is nergens zo goed geregeld als in Nederland, maar dat is niet houdbaar. We moeten er met zijn allen voor zorgen dat er zorg blijft. Dat betekent dat er veel vaker een beroep op de omgeving - kennissen, familie en buren - wordt gedaan. Dat gaat geen incident meer zijn, maar dat is de toekomst."

Otto heeft inmiddels - samen met Wim - een grote pan macaroni klaar. Collega's zijn laaiend enthousiast over Otto, maar zijn de cliënten dat ook? "Het is heel fijn met Otto, maar hij is soms wel een beetje streng", zegt Wim.

Terwijl de bewoners één voor één aanschuiven is Otto helder: "Ik kan me niet voorstellen dat ik terugga naar de elektrotechniek. Dit werk is zo betekenisvol." Als hij dat zegt krijgt hij een schouderklopje van Wim. "Hier heb je geen ellebogenmentaliteit, zoals je in het bedrijfsleven wel hebt. Je hoeft hier niet hogerop. We zijn allemaal gelijk en worden allemaal gewaardeerd."