Arme Gelderlanders weten gemeenten moeilijk te vinden en andersom

Een groep mensen komt voor het eerst in hun leven in aanraking met geldnood, geeft de gemeente Arnhem aan: "Huishoudens met een iets hoger inkomen die tot voor kort prima rond konden komen". Deze mensen hebben logischerwijs geen ervaring met het aanvragen van toeslagen of het vinden van iemand die ze helpt te bezuinigen. Ook gemeenten geven dus aan dat zij moeilijk te bereiken zijn.

Er zijn groepen waarmee de gemeente sowieso al mee te maken heeft, legt Joa Maouche wethouder van Renkum uit. "Maar er is ook gewoon een hele belangrijke groep, denk aan zzp'ers, aan ondernemers en gewoon inwoners die nog nooit financiële problemen hebben gehad, die dat nu wel krijgen. Die hebben we niet in beeld en zij hebben ons misschien ook niet in beeld."

"Het bereik van de ‘nieuwe’ doelgroep die niet bij de gemeente bekend zijn zoals werkende armen is lastig", oppert de woordvoerder van de gemeente Lingewaard in het onderzoek dat Omroep Gelderland uitvoerde. Om armoede goed in beeld te krijgen benaderde deze omroep alle Gelderse gemeenten. Gemeenten als Montferland, Hattem en Oost Gelre geven aan dat het bereiken van 'de doelgroep' een groot probleem is. Wageningen spreekt over 'verborgen armoede'. De gemeente Winterswijk maakt zich zelfs zorgen over "het garanderen van bestaanszekerheid van onze inwoners".

Het probleem waar gemeenten mee kampen geldt ook voor inwoners die zich niet melden bij het armoedeloket. Niet iedereen weet dat ze recht hebben op toeslagen en ook schaamte speelt een rol.

"Mensen hebben schaamte en trekken daardoor te laat aan de bel", vertelt de zegsman van de gemeente Oldebroek. "Hoe eerder de situatie opgepakt wordt, hoe beter de inwoner kan worden geholpen. Op deze manier probeer je inwoners zo snel mogelijk hulp aan te bieden. Hoe eerder je er bij bent, hoe sneller en makkelijker schulden kunnen worden aangepakt".

"Er speelt natuurlijk altijd ook, zeker in een gemeente als Aalten, een soort schaamte dat je niet met je eigen problemen naar buiten komt. Maar er zitten meer mensen in dat schuitje", weet wethouder Joop Wikkerink van de gemeente Aalten. "Kom nou, schaam je niet. Laten we kijken wat we voor jou kunnen doen", roept de politicus op. De gemeente Zutphen constateert eveneens schaamte bij mensen in schuldenproblematiek.

Wethouder Maouche uit Renkum concludeert dat het voor veel inwoners moeilijk is om de weg te vinden naar schuldhulpverlening. Of liever nog: hulp krijgen vóór er schulden ontstaan. Maar de weg naar hulp in een digitale samenleving is voor veel mensen een enorme drempel. "De vele ad-hoc maatregelen van de afgelopen jaren dragen bij aan een ingewikkelde samenleving waarin inwoners de weg kwijt makkelijk kwijt kunnen raken".

Gemeentes kunnen de armoedeproblematiek niet alleen oplossen. In korte tijd komen er veel mensen in financiële moeilijkheden. Dat maakt het voor het toch al overbelaste ambtenarenapparaat extra lastig om in te grijpen. Bovendien zijn de middelen beperkt. Een gemeente kan niet alles, zo geven veel gemeenten aan. "Niet alle leveranciers zijn aangesloten bij het Bureau Kredietregistratie", zegt de woordvoerder van de gemeente Lochem. "Daardoor heeft de gemeente geen inzicht in schulden die bij partijen als hypotheekverstrekkers en particuliere verhuurder ontstaan".

"We doen ons uiterste best om bijvoorbeeld met onze partners, zoals de rechtswinkel, de voedselbank of zelfs met de kerken afspraken te maken. Dat als zij mensen zien die in de problemen komen, dat zij dat bij ons kunnen melden en dat we zo het lijntje kunnen leggen", sluit Joa Maouche van Renkum af.