Stedendriehoek / Noord-Veluwe

Wolven en voedseltekort, is jagen op zwijnen wel nodig?

Een zwijn op de Veluwe.
Een zwijn op de Veluwe. © Omroep Gelderland
APELDOORN - Het jachtseizoen staat voor de deur en de Faunabeheereenheid Gelderland mikt op het afschieten van 2577 wilde zwijnen op de Veluwe. Dat zijn er fors minder dan in de periode 2021-2022. Toen schoten jagers nog zo'n negenduizend zwijnen af. Dat lijkt goed nieuws, maar Harry Voss van de Faunabescherming vindt het niet genoeg.
Nog liever gisteren dan vandaag wil hij dat de jacht stopt. Ook in de bossen van het Kroondomein in Apeldoorn, waar regels van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit gelden. Daar is het plan om vijftig zwijnen af te schieten. Het jaar ervoor waren dat er nog 785. Voss: "Ik ben blij dat er de komende tijd veel minder zwijnen worden afgeschoten, maar ik blijf het gek vinden dat er toch nog vijftig moeten worden afgeknald. Ik heb in het hele Kroondomein namelijk dit jaar nog niet één big gezien. En ik ben er minimaal vier keer in de week".
Bekijk waarom Harry Voss de jacht op wilde zwijnen aan de wolf wil overlaten.
De komst van de wolf maakt de jacht op wilde zwijnen overbodig.

Geef de wolf een kans

Ook hier is de zwijnenstand dus hard achteruit gegaan. Dat blijkt ook uit de cijfers. In het jaar 2021-2022 werden er 1260 geteld, nu zijn er volgens de laatste telling nog maar 325 wilde varkens. "Waarom dan nog schieten? Zeker nu ook de wolf zijn intrede heeft gedaan. Geef die wolf dan een kans. Die doet het op gevoel, is een natuurlijke regulator!", zegt Voss.
Echt boos is hij over het feit dat er ook nú weer gevoerd wordt in de bossen van het Kroondomein. Voss: "Dat is bedoeld om dieren te lokken voor de jacht. Er staat heel duidelijk dat er niet bijgevoerd mag worden in de natuur. Kijk maar in artikel 37 van de natuurbeschermingswet. Maar het is telkens weer hetzelfde liedje. Ik heb dan ook weer aangifte gedaan bij politie, tegen het Kroondomein". Een groot deel van dit gebied is vanaf donderdag 15 september tot 25 december weer dicht voor het gewone publiek in verband met de koninklijke jacht.

Minder eikels

De reden dat er dit jaar veel minder zwijnen doodgeschoten worden, heeft alles te maken met de forse natuurlijke achteruitgang van het aantal dieren. Erik Koffeman van Faunabeheereenheid Gelderland legt uit: "Door het slechte mastjaar afgelopen jaar, is er een groot voedseltekort geweest. Er waren veel minder eikels en beukennootjes. Dat heeft ervoor gezorgd dat het aantal zwijnen in het voorjaar enorm is geslonken. De natuur heeft zichzelf in dat opzicht gereguleerd."
De jaren ervoor groeide het aantal wilde zwijnen op de Veluwe flink, want met veel voedsel krijgen zwijnen veel jongen. Een jaar met weinig voedsel zorgt dus vanzelf voor minder aanwas. Dat roept de vraag op of jagen eigenlijk nog wel nodig is, ook omdat er sinds enkele jaren een nieuwe natuurlijke vijand rondloopt: de wolf.

Is jagen nog wel nodig?

Edgar van der Grift, ecoloog bij de Wageningen Universiteit, moet lachen om de vraag of jagen nog wel nodig is: "Dat is nog maar ernstig de vraag. We weten nog maar weinig over het langetermijneffect van de wolf. Wat wel belangrijk is, is dat er rekening wordt gehouden met de wolf bij het tellen voor afschot van dieren. Het is geen rocket science om te bedenken dat je minder hoeft af te schieten, als er wolven zijn."
De Koninklijke Jagersvereniging is ervan overtuigd dat jagen noodzakelijk is en blijft. Woordvoerder Elsemieke Ruifrok legt schriftelijk uit: "Wij bepalen niet zelf hoeveel dieren er jaarlijks worden afgeschoten. De aantallen worden bepaald door de provincie, die op basis van eerder uitgevoerde tellingen en afschotcijfers een faunabeheerplan opstelt. Hierin staat precies hoeveel dieren er per gebied geschoten mogen worden."
We willen allemaal een zo gezond mogelijke balans van dieren in de natuur hebben
De Jagersvereniging is ervan overtuigd dat de natuur het niet zelf kan reguleren. Ruifrok: "Dat gaat in de praktijk niet. We willen allemaal een zo gezond mogelijke balans van dieren in de natuur hebben, om ook een gevaar voor de volksgezondheid en schade aan de natuur te beperken. Met slechte mastjaren valt inderdaad een deel af, maar niet genoeg om een balans te houden."
"De wolf pakt wat hij pakken kan: mannetjes, vrouwtjes, jongen, ziek en gezond, en maakt geen onderscheid. Dat onderscheid is belangrijk om ziektes, die ook in het belang zijn van de volksgezondheid in het geval van zwijnen, en ongezonde populaties te beheren en om schade aan de natuur te voorkomen. Met slechte mastjaren, wolven en overige factoren, die invloed hebben op de aantallen, wordt rekening gehouden in de uitvoering van het beheer."