Moordenaar Appie A. op vrije voeten? 'Ik wil het er eigenlijk niet over hebben'

Henk heeft nog altijd contact met de ouders van zijn vriend Rob die slechts 24 jaar oud werd. Een paar keer per jaar ziet hij ze. Dat zijn de intensieve momenten. Voor de rest heeft hij het redelijk een plaats gegeven en houdt het hem niet meer dagelijks bezig. Maar dat Appie A. mogelijk gratie krijgt rakelt de zaak op een zeer onaangename manier op voor de jeugdvriend. "Het liefst wil ik het er eigenlijk niet over hebben. Het is te pijnlijk."

Crimineel Appie A. werd in 1995 veroordeeld voor de overval op de Albert Heijn in Oosterbeek. Hij schoot twee medewerkers dood. Het was een regelrechte executie. Terwijl de slachtoffers onder dreiging van vuurwapens weerloos met hun gezichten naar beneden op de grond lagen gaf A. ze een nekschot. Een derde slachtoffer werd twee keer in zijn rug geschoten en hij is voor het leven invalide.

In een podcast die radiomaker Marc Adriani over de zaak maakt voor de Gelderlander en het AD citeert de broer van slachtoffer Rob Hageman uit een brief van Justitie. Hieruit blijkt dat A. wordt voorbereid op resocialisatie en dat hij mogelijk gratie krijgt. Iets wat door verandering in de wetgeving sinds 2016 mogelijk is voor levenslanggestraften. "Dat moet je als maatschappij toch niet willen. Als je kijkt wat er gebeurd is en als je weet hoe er over Appie A. wordt gesproken", zegt Henk.

Henk Flederus en Rob Hageman leerden elkaar als tieners kennen. Toevallig ook bij de Albert Heijn. "Maar niet in Oosterbeek, maar in Renkum. Hier woonden we beiden", vertelt Henk. "We hadden allebei een bijbaantje in de supermarkt. We bleken elkaar goed te liggen. Het groeide uit tot een vriendschap en we ondernamen veel samen. Vooral op het gebied van sport. We gingen door het hele land naar hardlopenwedstrijden en later hebben we ook nog triatlons gedaan. Dat was een hele mooie tijd. Toen ik ging studeren ben ik gestopt met het bijbaantje. Rob wilde doorgroeien in de supermarktbranche en zo kwam hij ook in Oosterbeek terecht. We werkten dus niet meer met elkaar, maar de vriendschap bleef."

Dat A. mogelijk weer de maatschappij in gaat, vindt Henk moeilijk te verteren. "Ik ken hem natuurlijk niet persoonlijk, maar A. krijgt allerlei kwalificaties die me zorgen baren. Hij wordt omschreven als een psychopaat, als een narcist en als iemand die geen emoties kent. Hij heeft ook geen echt berouw aan de nabestaanden getoond. Ik ben zo bang dat hij de mensen weet te misleiden die moeten oordelen over zijn geschiktheid voor terugkeer in de maatschappij. En wat gebeurt er dan? Maakt hij dan opnieuw slachtoffers?"

Het klinkt als een redelijke overweging die Henk maakt. Bijna met wat afstand, nadenkend over het risico van recidive. Maar als er wordt doorgevraagd naar zijn persoonlijke gevoel dan wordt de toon behoorlijk wat emotioneler. "Als je ziet wat hij heeft aangericht. Wat hij de ouders en de broer van Rob heeft aangedaan. Dat zijn ze nooit meer te boven gekomen. Het is verschrikkelijk. Als het aan mij ligt blijft A. ook voor altijd in de gevangenis. Tot aan zijn dood. En dan zou je hem wat mij betreft ook eigenlijk net zo goed de kogel mogen geven."

De zaak had in 1990 een enorme impact door het grove geweld dat was gebruikt. Dit was in Nederland op die manier nog niet eerder voorgekomen. Ook nu, 32 jaar later, ontstaat er weer verontwaardiging als het om de vrijlating van A. gaat. Inmiddels zijn er zelfs Kamervragen over gesteld. "Iedereen benadert je er ook weer over", zegt Henk. "En ondertussen zijn de ouders van Rob begin 80. Ze wonen nog altijd in hetzelfde huis en Rob zijn kamer is nog ingericht zoals hij het in 1990 achterliet. Zij hebben echt levenslang."