Blauw in de natuur? Dit is waarom je deze kleur weinig ziet

Het pigment blauw is het minst voorkomende pigment in de natuur. Een blauwe kleurstof die in planten voorkomt is anthocyanine. Dit kleurt bijvoorbeeld blauwe bosbessen blauw, maar dit pigment komt niet bij zoogdieren voor. Zij hebben alleen de pigmenten eumelanine en feomelanine in hun haren, wat ze zwart, grijs, bruin, geel, oranje of rood kleurt.

Maar hoe zit het dan met vogels? De ijsvogel is natuurlijk prachtig blauw. Het zal je verbazen, maar de mooie blauwe veren op de rug van de ijsvogel zijn niet blauw. Deze veren zijn zelfs kleurloos, maar door een natuurkundig verschijnsel, irisatie, lijkt de rug toch blauw.

Zonlicht valt op de veren, maar door de structuur van de veren wordt het licht weerkaatst of verstrooid in de kleur blauw. Het is dus een optische illusie. Dit gebeurt ook bij de prachtig gekleurde veren van de pauw. Ruud van Beusekom van Vogelbescherming Nederland vertelt dat dit verschijnsel ook bij de blauwborst voorkomt: ''De blauwborst heeft geen blauw pigment, maar door de structuur van de veren lijkt de borst blauw. Je ziet ook dat de borst kan glimmen in de zon, dat hebben de andere veren in zijn kleed niet.'' De glans van de blauwe veren is bij de blauwborst dus een aanwijzing dat irisatie optreedt.

In deze tijd van het jaar is er zelfs nog minder blauw te zien bij vogels, want de blauwborst is niet meer zo felgekleurd als in het voorjaar. In de lente, toen hij luid zingend zijn territorium afbakende en indruk probeerde te maken op de vrouwtjes, was hij mooi blauw. Maar in de zomer krijgt de vogel nieuwe veren en dan is de vogel minder blauw. Ook leeft hij volgens Van Beusekom nu een 'geheimzinnig bestaan', waardoor de kans klein is dat je hem ziet. Hij vervolgt: ''Blauwborsten zijn nu bezig met grootbrengen van de kuikens van het tweede legsel en ze zijn vooral op de grond te vinden.'' En wanneer zien we ze weer met hun prachtige blauwe kleur? ''Ze trekken tussen eind juli en september weg naar het zuiden, maar in het vroege voorjaar zijn ze weer terug'', vertelt hij. Dan krijgen de mannetjes weer een zomerkleed en is het mooie blauw weer volop zichtbaar.

Nu zijn de blauwborsten dus lastig te vinden in de natuur, maar wil je toch nog even genieten van deze prachtige soort? Natuurvlogger Youri van Natuur met Youri kwam er dit voorjaar een aantal tegen en heeft ze mooi gefilmd!