Boeren houden vol: we gaan niet terug naar de tijd van Ot en Sien

Leusink is aangesloten bij Farmers Defence Force, een van de boerenorganisaties die al bijna drie jaar opkomen voor de agrarische sector. De afgelopen dagen blokkeerden boeren distributiecentra, haalden ze verhaal bij minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof), gemeenten en donderdag doken ze zelfs op in de binnenstad van Nijmegen.

De sector staat voor een loodzware opgave, want hij moet een grote bijdrage leveren aan het verminderen van de uitstoot van stikstof. Die emissies door tal van sectoren samen zijn slecht voor de natuur, in Gelderland vooral op de Veluwe.

De acties van de boeren vergen een enorme inspanning van politiemensen, zegt politiechef in de Achterhoek Hanneke de Bruyne. Haar collega's maken lange dagen, vertelde ze in de Week van Gelderland. "De acties van de boeren trekken een zware wissel op ons, het reguliere werk moet doorgaan. We hebben goede contacten met actiegroepen en we proberen een inschatting te maken wat we kunnen verwachten. Niet alleen bij acties, maar ook vooraf."

Dat laatste hebben de boeren liever niet, sprak agrariër Leusink, met lichte ironie in zijn stem. "Het blijft een kat-en-muisspel, demonstreren doe je het liefst met een verrassing, je wilt een truc uithalen."

Maar de boeren met hun trekkers, de een nog groter dan de ander, zijn niet blind voor de veiligheid tijdens de acties. Leusink: "We hebben te maken met andere weggebruikers, zoals fietsers. We blijven het liefst weg uit de dorpen."

En zolang de overheid niet wenst te buigen voor de roep van de boeren, gaan ze door. Vrijdag blokkeerden ze de ingang van een papierfabriek in Eerbeek. Ook gingen ze langs bij burgemeester Renkema van Nijkerk; in die plaats staat het distributiecentrum van winkelketen Boni.

Leusink was zelf niet in Eerbeek, maar het bezoek past in een patroon. "Een papierfabriek is best een grote stikstofvervuiler, veel mensen weten dat niet. Door ook daar te zijn willen we onder de aandacht brengen dat stikstof een groot probleem is met meerdere partijen, niet alleen wij."

Dat beaamt ook gedeputeerde Peter Drenth, die woensdagavond in gesprek ging met tientallen boeren op de stoep van het provinciehuis in Arnhem. "Natuurlijk komen belangrijke delen voor het verminderen van stikstof uit de landbouw. Maar ook uit de binnenvaart, het verkeer, de industrie, onze eigen schoorsteen. Als provincie hebben we vanaf het begin gezegd: iedereen moet meedoen aan het verminderen van de uitstoot van stikstof met 25 procent in 2025."

En als boeren zich willen laten uitkopen, waar een boer uit Garderen deze week op terugkwam, dan kan dat, benadrukte Drenth in het discussieprogramma van Omroep Gelderland. "Maar ook industrieën. We moeten keihard aan de gang met het herstellen van de natuur." Dat bereiken de partijen niet alleen met uitkopen, maar ook met innovaties. Drenth: "Daar wordt neerbuigend over gesproken, maar ik zie mooie initiatieven. Auto's gaan elektrisch rijden en op waterstof. Al die innovaties kunnen prima zonder dat Gelderland voor de helft wordt leeggeveegd."

De Gelderse boeren zijn, zei Leusink, 'in goed overleg met de provincie'. "Dat loopt goed hier en we willen ook goed in gesprek blijven." Maar wat ook de Gelderse boeren niet zint is de kaalslag die onder hen dreigt. "De wil om stappen te zetten is er echt wel. We zijn in ons land altijd vooruitstrevend geweest. Maar nu moeten we terug naar het Ot en Sien-tijdperk."