Rijk van Nijmegen

Deze oude kunstzijdefabriek wordt omgetoverd tot bruisende hotspot

NIJMEGEN - Het moet in Nijmegen een bruisende hotspot worden voor cultuur, ambacht en vrijetijdsbesteding: de oude fabriek van de Nyma, waar in de vorige eeuw kunstzijde werd gemaakt. Maar voor het zover is moet er nog veel gebeuren in de totaal vervallen fabriekshallen.
Het snerpende geluid van een slijptol in de fabriekshallen waar ooit het geratel van machines klonk. Of nou ja, in kale betonnen ruimtes, want veel staat er niet meer. “Nee, het is inderdaad een soort industriële ruïne. Maar wel prachtig”, zegt Bas de Vries.
De Vries is samen met twee vrienden oprichter van NYMA makersplaats, die ervoor zorgt dat (cultureel) ondernemers hun werkplek krijgen op de locatie van de oude Nymafabriek. Eerder gebeurde dat bij de oude Honigfabriek die grotendeels moet wijken voor nieuwbouw.
Kijk naar een reportage:
Hoe gaat het nu verder met de Vasim?
De Vries luistert woensdagmiddag aandachtig naar het verhaal van historicus Henk Janssen die een boek schreef over de geschiedenis van de Nyma. De kunstzijdefabriek dankt zijn naam aan een samenvoeging van Nijmegen en Maastricht waar de eerste directeur vandaan kwam.
Grappig detail bij de bouw van de fabriek in 1929 is dat concurrent ENKA een strook grond van vijf meter rondom het terrein had gekocht om uitbreiding te voorkomen. Een klein pesterijtje.

Henks vader kwam om het leven bij NYMA

Ook Henk van der Lienden is erbij als belangstellenden een kijkje nemen in de voortgang van het werk in de oude fabriekshallen. De eerste helft van de vorige eeuw was Nyam de grootste werkgever van Nijmegen.
Ook de vader van Henk werkte hier aan de machines en dat was niet ongevaarlijk. “Zijn collega heeft per ongeluk een machine aangezet waardoor mijn vader met zijn arm in de machine is getrokken. Toen is hij waarschijnlijk met de slaap tegen een draaiend onderdeel gekomen, wat precies weet ik ook niet. Maar zo moet het gebeurd zijn.” Henks vader overleefde het ongeval niet.
De vader van Henk van der Lienden kwam om het leven bij de Nyma
De vader van Henk van der Lienden kwam om het leven bij de Nyma © Omroep Gelderland
Het zou niet het laatste bedrijfsongeval op het terrein zijn. Juli 2009, toen de fabriek in handen was van CP Kelco, was er een heftige explosie waarbij een medewerker om het leven kwam. De rook was tot ver in de omgeving te zien.

Nieuw leven

In de jaren hierna raakte het gebouw in verval en kregen cultureel ondernemers er al een tijdelijk onderkomen. Maar al sinds het najaar van 2016 wordt er gesproken over een grote renovatie waarbij het gebouw toekomstbestendig wordt gemaakt.
Bas de Vries hoopt dat de Nyma weer net zo’n belangrijke plek krijgt in Nijmegen als in de eerste helft van de vorige eeuw. “Nu zijn we zelf een soort van eindbestemming in dit oude fabriekspand en gaan we er weer volop nieuw leven in blazen zodat heel veel mensen weer opnieuw gebruik kunnen maken van deze plek en hun werkzame leven hier kunnen doorbrengen.”