Arnhem en omstreken / Rijk van Nijmegen

Nyanga ontdekte haar 'Gelderse' slavernijverleden

18 juni 2022, 17:39 • 3 minuten leestijd

Ook Huis Zypendaal heeft slavernijverleden. © Omroep Gelderland

ARNHEM - De betovergrootmoeder van Nyanga Weder was een tot slaaf gemaakte die moest werken op een Surinaamse plantage van een Gelderse familie. Ruim 150 jaar later is er volgens haar nog altijd weinig erkenning voor al het leed dat toen is aangericht. "Ik moest betalen voor het maken van foto's in het kasteel dat mede is gefinancierd door het uitbuiten van mijn familie."

Weder werkt bij het Afrika Museum in Berg en Dal en kwam er per toeval achter dat ook haar voorouders een link hebben met Arnhem.

Allebei haar ouders komen uit Suriname en zijn, net als veel Surinamers, tussen de jaren 60 en 80 naar Nederland gekomen voor studie en werk. "Via Mitchell Esajas van The Black Archives hoorde ik van de link tussen de plantage Vossenburg in Suriname waar mijn betovergrootmoeder moest werken en Arnhem."

De plantage was in handen van de familie Brantsen. Die liet Huis Zypendaal in Arnhem in de achttiende eeuw bouwen van de opbrengst van hun slavenplantages in Suriname.

"Mijn betovergrootmoeder was een tot slaaf gemaakte die op hun plantage moest werken. Ik ben ook met Mitchell naar het landgoed toegegaan. Ik had niet verwacht dat het me zou raken, maar toen ik daar zo stond en die tuinen zag en alle rijkdom. Het besef dat mijn familie gewerkt heeft op die plantages en lijfstraffen moest ondergaan en dat die tuinen zijn aangelegd van het geld dat daarmee verdiend werd. Dat vond ik heftig."

Er werden foto's van Nyanga gemaakt bij het kasteel als onderdeel van het onderzoek van Mitchell Esajas.

"We wilden daarvoor ook in het kasteel opnames maken. Maar daar moesten we extra voor betalen. Dat vond ik ongelofelijk. Dat mijn voorouders op die plantages gewerkt hebben en dat we nu nog zouden moeten bijbetalen om in dat kasteel te mogen. Heel wrang", blikt ze terug.

Op 1 juli worden overal in Nederland Keti Koti festivals gehouden; de nationale herdenking van de slavernij. Bij het Afrika Museum in Berg en Dal is het festival al dit weekend.

Ook Nyanga zal erbij zijn. "Het is belangrijk om de kennis over te dragen, maar ook om de afschaffing van de slavernij te vieren. Er is de laatste jaren meer aandacht voor Keti Koti en het slavernijverleden."

Het festival is door corona twee jaar niet gehouden, maar de afgelopen jaren merkten ze dat er steeds meer interesse voor was. "Er kwamen ook steeds meer witte Nederlanders naartoe. Dat is wat we hopen te bereiken met dit festival en wat ik hoop te bereiken met mijn verhaal; meer verbinding en dat we eerlijk kijken naar het koloniale verleden, en de sporen daarvan in heel Nederland zichtbaar maken. Ook in Gelderland."