Stedendriehoek / Noord-Veluwe

Jos laat ons rondkijken in de Oude Kerk van Apeldoorn

Historicus Jos de Weerd
Historicus Jos de Weerd © Omroep Gelderland
APELDOORN - In de bestrating van het Raadhuisplein zijn de contouren van de oude dorpskerk nog te zien. Verder verraadt niets de eeuwenlange aanwezigheid van het belangrijkste gebouw in de geschiedenis van Apeldoorn. De Oude Mariakerk was vanaf de middeleeuwen het hart van de Apeldoornse dorpsgemeenschap. Tot de slopershamer in 1843 toesloeg.
Historicus Jos de Weerd en stedenbouwkundig ontwerper Jan Hendrik Bosch maakten een 3d-animatie van de Oude Mariakerk. Niet alleen de buitenzijde, maar ook de binnenkant wisten ze te reconstrueren. De makers van de film tonen het kerkinterieur rond 1550. Wat opvalt zijn de vele muurschilderingen en kleurrijke schilderijen.
Speciaal voor Omroep Gelderland maakten Jos de Weerd en Jan Hendrik Bosch een speciale trailer van de film.
Primeur: Jos laat ons rondkijken in de Oude Kerk van Apeldoorn

Kunstobjecten en muurschilderingen

Van de Oude Mariakerk in Apeldoorn bestaan geen afbeeldingen van het middeleeuwse interieur. Toch heeft Jos de Weerd ideeën over de indeling en de aankleding van het kerkgebouw.
"Tijdens mijn promotieonderzoek naar de Reformatie op de Veluwe heb ik veel archieven doorzocht, maar analyseerde ik ook religieuze kunstobjecten en muurschilderingen van kerken. Op basis van dit onderzoek kan ik een redelijke inschatting maken hoe de Oude Mariakerk van Apeldoorn er mogelijk uit heeft gezien in de zestiende eeuw."
Interieur van de Oude Mariakerk in Apeldoorn.
Interieur van de Oude Mariakerk in Apeldoorn. © Klopt Stedenbouw

Hanze en Koninklijke Huis

Jos de Weerd presenteert de 3d-reconstructie van de Oude Mariakerk woensdagavond in CODA Apeldoorn. Het cultuurcentrum heeft de film aangekocht. Dit is het eerste digitale object dat aan de collectie wordt toegevoegd.
Archivaris Stefan Rutten van CODA vindt de 3d-reconstructie van grote waarde. "De Oude Mariakerk is vanaf de vroege middeleeuwen tot ver in de negentiende eeuw het belangrijkste gebouw van Apeldoorn geweest. Hier werd niet alleen gedoopt, getrouwd en begraven, maar er werd ook over lokale kwesties vergaderd door de dorpsgemeenschap. Daarnaast werden bijeenkomsten van het Oost-Nederlandse Hanzeverbond hier belegd en gingen de bewoners van Paleis Het Loo hier ter kerke."
Oude Mariakerk rond 1800.
Oude Mariakerk rond 1800. © CODA Apeldoorn

De Veluwe Gereformeerd

De vertoning van de 3d-reconstructie vindt plaats tijdens de boekpresentatie van het proefschrift dat Jos de Weerd vorig jaar verdedigde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Het boek De Veluwe Gereformeerd gaat over de periode waarin de regio overstapte van het katholieke naar het protestantse geloof.
Het onderzoek toont aan dat dit proces trager ging dan eerder gedacht. Veel inwoners van de Veluwe bleven het katholicisme lang trouw en stapten pas na verloop van tijd over op de nieuwe religie. Tegenwoordig staat de Veluwe bekend als één van de meest orthodox-protestantse regio’s van Nederland.