Rivierengebied / Rijk van Nijmegen

De brandweer in Wadenoijen kon niet echt blussen

WADENOIJEN - Van veel inwoners van Wadenoijen kun je op je klompen aanvoelen dat hun familie uit de regio komt. Namen als Van Dodewaard, Van Heerewaarden, Van Zetten, Van Zoelen en Van Lienden, dat kan niet missen. Eén van hen is te zien in een dorpsfilm opgenomen in 1970 en een tweede persoon met zo'n fraaie achternaam geeft commentaar bij de laatste uitzending van de serie Ons Dorp.
Wadenoijen telt in 1970 zo'n kleine duizend inwoners, de middenstand bloeit, er zijn twee cafés, veel fruittelers en het verenigingsleven is bescheiden maar belangrijk. De mannen van dorpsfilm-tycoon Johan Adolfs trekken door het plaatsje op een mooie maandag en beginnen al vroeg in de ochtend (de kerkklok staat op iets voor half negen) want het wordt weer een drukke dag. De film is de laatste aflevering van de Ons Dorp-serie in 2022.
Kruideniersvrouw Smits bezig met de boodschappen van een dorpsbewoner
Kruideniersvrouw Smits bezig met de boodschappen van een dorpsbewoner © Omroep Gelderland

Geen last van flitsbezorgers

Het dorpje oogt wat ingeslapen op de beelden, het leven kabbelt voort in een tijd waarin er nog geen flitsbezorgers zijn en de kruidenier het boodschappenboekje hanteert waarin klanten hun wensen noteren. Aan huis bezorgen is een vanzelfsprekende, gemoedelijke service, en dan wel met het busje van kruidenier Kobus Smits. Zijn vader is oprichter van de zaak en werkt tot op hoge leeftijd nog mee in de winkel, net als de jeugd, een zoon van de familie die de vleeswaren snijdt.
Cor van Dodewaard met de Bison Kit
Cor van Dodewaard met de Bison Kit © Omroep Gelderland

Mag het een onsje spijkers meer zijn?

De middenstander met dé regionaam is Cor van Dodewaard. Hij heeft een aannemersbedrijf en een kleine 'doe-het-zelf-zaak'. Cor laat voor de camera graag zien hoe zijn bedrijf eruit ziet en prijst ook even de beste lijm (Bison Kit in blik) aan. Zijn vrouw weegt een kilootje spijkers af en voor een goede zaag of boormachine kun je ook bij hen terecht.
Op de Lingedijk knetteren twee dames op brommertjes de camera tegemoet, achter hen rijdt een Dafje. Een mooier tijdsbeeld kun je bijna niet krijgen. Openbaar vervoer is er ook, zij het beperkt. Het NS-station aan de lijn Elst-Dordrecht is in 1950 opgeheven en buslijn 3 naar Geldermalsen (of richting Tiel) van de kleine BSM (Betuwse Streekvervoer Maatschappij) rijdt met grote tussenpozen. En naar de middelbare school gaan de jeugdige Wadenoijenaren op eigen spierkracht, op de gewone fiets.
Op de brommer op de dijk
Op de brommer op de dijk © Omroep Gelderland

Eén school en twee cafés, da's genoeg

Met zo'n vier, vijf straten heb je het wel gehad in het dorp in de jaren zeventig. Dreef, Bredestraat en Lingedijk zijn de hoofdverkeersaders van het plaatsje aan de Linge, de langste, binnen Nederland stromende rivier. Ook het onderwijs is kleinschalig in Wadenoijen. Er is één lagere school en vaak moet een onderwijzer of onderwijzeres meerdere klassen onder controle zien te houden. De filmploeg zorgt er voor de nodige afleiding, want natuurlijk willen ze ook hier weer 'twee emmertjes water halen' en het bokspringen op het schoolplein vastleggen.
Feest vieren gebeurt in het dorp tijdens Koninginnedag, en bij trouwerijen en andere familiebijeenkomsten. Meestal wordt daarvoor het bier getapt in de zalen van café De Linge of hotel-café-restaurant De Zwaan. Gewoon vergaderen kon er ook, en in De Zwaan zat voorheen ook een kantoortje van de burgerlijke stand.
De accordeons klinken, met percussie op de achtergrond
De accordeons klinken, met percussie op de achtergrond © Omroep Gelderland

De brandweer die niet blussen kon

De afsluitende optocht bestaat natuurlijk uit leden van gitaar- en accordeonvereniging Agimondo die we eerder al druk zagen repeteren. De dit jaar (2022) kampioen geworden voetbalclub VV Wadenoyen is ook van de partij, net als de Christelijke Jongeren Vereniging. De brandweer sluit de rij en stond in die jaren niet bepaald bekend om haar bluskwaliteiten. Er brandde naar het schijnt nog wel eens iets af in aanwezigheid van de spuitgasten in de toenmalige gemeente Zoelen.
Ons Dorp is iedere maandag te zien vanaf 17.20 uur en nu al in onderstaande video. De serie komt tot stand met medewerking van het Gelders Archief, Regionaal Archief Rivierenland, Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers en de plaatselijke historische genootschappen. Dit was de laatste aflevering van de 2022-serie. Met jullie hulp gaan we door! Weet jij van een dorpsfilm die nog niet bij Omroep Gelderland te zien was, meld dit dan aub via onsdorp@gld.nl of 026-3713713
Ons Dorp - Wadenoijen 1970