Gelderse Vallei

Moordenaar Hoevelaken op opsporingslijst: vijf vragen en antwoorden

Er zijn geen nieuwe tips binnengekomen over de gezochte moordenaar Fathi Atiya.
Er zijn geen nieuwe tips binnengekomen over de gezochte moordenaar Fathi Atiya. © Politie & Omroep Gelderland
HOEVELAKEN - Deze week werd bekend dat Fathi Atiya (46) door het Openbaar Ministerie (OM) op de Nationale Opsporingslijst (NOL) is gezet. Hij is veroordeeld voor het ombrengen van zijn ex-vrouw in Hoevelaken in 2015. De Libiër wordt al langer gezocht, maar staat nu dus pas op die lijst. En daar kom je niet zomaar op. Hoe zit dat? En wat is het eigenlijk voor lijst? "Het is een van de laatste mogelijkheden."
De politie geeft op haar website uitgebreid informatie over de opsporingslijst, maar ook de woordvoerder van het OM geeft uitleg. We zetten de belangrijkste vijf vragen (en antwoorden) voor je op een rij.

Wat voor lijst is het?

Kort gezegd zijn de mannen op de Nationale Opsporingslijst de twintig meest gezochte mensen van Nederland. In het verleden stonden er ook wel vrouwen op, maar nu zijn het alleen mannen. Ze worden verdacht van ernstige misdrijven waar een lange gevangenisstraf op staat, of zijn daar al voor veroordeeld. Denk dan bijvoorbeeld aan moord, doodslag of mensenhandel. Ook wordt de kans op herhaling groot geacht bij deze personen. De politie weet dus wel wie ze zijn, maar niet waar ze zijn.
In veel gevallen denkt de politie dat de gezochte man in het buitenland zit. Er staan overigens niet alleen maar Nederlanders op de opsporingslijst. Naast Fathi Atiya staan bijvoorbeeld de Russen die verantwoordelijk worden gehouden voor het neerhalen van vlucht MH17 op de lijst.

Waarom staat Atiya nu pas op de lijst?

"We hebben tot op heden alle mogelijkheden geprobeerd te benutten, maar dat heeft helaas niets opgeleverd", zegt een woordvoerder van het OM over het geval van Atiya. "Een van de laatste mogelijkheden is dan dat je een persoon op de NOL plaatst." Je komt dus niet zomaar op deze lijst. De landelijk officier van het OM moet daar toestemming voor geven. En dat gebeurt dus pas als al het andere niet werkt.
Opvallend bij Atiya is dat het OM waarschijnlijk wel weet waar hij is. Toch staat hij op de lijst. "Het lijkt misschien niet voor de hand te liggen om dat te doen. Maar uitlevering blijkt niet mogelijk. Wanneer hij gaat reizen naar een land waaruit dat wel kan, biedt dat nu kansen." Het OM vermoedt dat Atiya in Libië zit.

Levert een tip wat op?

Een tip over iemand die op de lijst staat kan een beloning opleveren. In het geval van Atiya is er geen tipgeld uitgeloofd. Er zijn voor hem ook nog geen tips binnengekomen, zo laat het OM weten. Heb je een tip of herken je iemand op de lijst? Dan adviseert de politie met klem om contact met hen op te nemen en de gezochte persoon niet zelf aan te spreken. Ze kunnen vuurwapengevaarlijk zijn.
Het aantal tips dat binnenkomt wisselt ook per zaak. De NOL gaat in ieder geval samen met veel media-aandacht en televisieprogramma's als Opsporing Verzocht en Opsporing NL.

Maar er zijn toch privacywetten?

De politie geeft de namen en foto's van deze mensen vrij in de media en op internet. Dit noemt de politie zelf ook 'een grote inbreuk op de privacy' van de gezochte persoon. Daarbij gaat het natuurlijk ook om de privacy van de familie en omgeving van de gezochte persoon.
Het OM geeft dan ook alleen in ernstige gevallen toestemming om die gegevens te delen. Niet iedereen die gezocht wordt staat dus op de lijst. Het gaat echt om de verdachten en daders in zaken die zo ernstig zijn dat de privacywetgeving van ondergeschikt belang is.

Hoe zit het met internationaal gezochte mensen?

Ook internationaal zijn er opsporingslijsten. Interpol houdt een lijst bij van mensen met een Red Notice. Dit is een lijst van duizenden personen die internationaal gezocht worden.
Daarnaast heeft Europol een lijst van meest gezochte mensen van Europa: Europe's most wanted. Op deze lijst van bijna vijftig personen staan twee Nederlanders. De vermeende drugsbaron 'Bolle Jos' Leijdekkers en de van poging tot doodslag verdachte Christo Hülters.
De bekendste lijst is misschien wel de Ten most wanted fugitives van de FBI. Netflix-liefhebbers kennen de nummer 1 misschien wel als 'Rafa' uit het eerste seizoen van de serie Narcos: Mexico.